مقدمه:

با ظهور حضرت مهدي (عجل الله تعالي فرجه الشريف) تمام ناعدالتي‌ها رخت خواهد بست و عيد واقعي انسانيت همان روز خواهد بود، روزي که امام مهدي (عجل الله تعالي فرجه الشريف) نه تنها حق اهل بيت (عليهم السلام)، بلکه حقوق تمام انسان‌ها را خواهد گرفت. و روزي که جادوي فرعونيان، و ستم طاغوتيان، با برق ظهور مهدي خواهد رفت، آن روز، روز عيد خواهد بود. متن حاضر به این موضوع پرداخته است.

مفهوم عید

واژه «عيد» در اصل از فعل عاد (عود) يعود است و براى آن معانى مختلفى گفته اند: از جمله «خوى گرفته»، «روزفراهم آمدن قوم» و «هر روز كه در آن، انجمن يا تذكار فضيلت مند يا حادثه بزرگى باشد.

«گويند از آن رو به اين نام خوانده شده است كه هر سال شادى نوينى باز آرد».[1]

در لغتنامه تاج العروس درباره عيد آمده است: عيد در نزد عرب، زمانى است كه در آن شادي‌ها و يا اندوه‌ها، باز مى گردد و تكرار مى‌شود.

عيد در قرآن و اسلام

واژه عيد در قران يک بار ذکر شده است .{ قالَ عيسَى ابْنُ مَرْيَمَ اللَّهُمَّ رَبَّنا أَنْزِلْ عَلَيْنا مائِدَةً مِنَ السَّماءِ تَكُونُ لَنا عيداً لِأَوَّلِنا وَ آخِرِنا وَ آيَةً مِنْكَ وَ ارْزُقْنا وَ أَنْتَ خَيْرُ الرَّازِقينَ } [2].« عيسي بن مريم عرض کرد:خداوندا ! پروردگارا ! از آسمان مائده اي بر ما بفرست ! تا براي اول ما و آخر ما، عيدي باشد، و نشانه اي از تو؛ و به ما روزي ده؛ و تو بهترين روزي دهندگاني!».

در تفسير اين آيه آمده است: «عيد در لغت از ماده عود به معنى بازگشت است؛.بازگشت به روزهايى كه مشكلات از قوم و جمعيتى برطرف مى شود و بازگشت به پيروزي ها و راحتى هاى نخستين ، عيد گفته مى شود. و از آنجا كه روز نزول مائده، روز بازگشت به پيروزى و پاكى و ايمان به خدا بوده است؛ حضرت مسيح (عليه السلام) آن را «عيد» ناميده است. [3]

مرحوم ميبدي در كتاب كشف الاسرار خود مي‌گويد:

عيد‌، بدين سبب عيد ناميده شد كه خداوند متعال با رحمت خود به سوي بنده‌اش بر مي‌گردد و بنده با فرمانبري به سوي پروردگارش باز مي‌گردد.

در اسلام از چندين مناسبت به عنوان عيد نام برده شده است. امام صادق (عليه السلام) مي‌فرمايد: «در روز قيامت چهار روز است كه از امتياز خاصي برخوردارند وآن روز عيد فطر، عيد قربان، عيد جمعه و عيد غديرخم است، اما عيد غدير نسبت به عيد فطر، قربان و جمعه، نسبت ماه به ستارگان است. [4] در اعياد اسلامى به مناسبت اين كه در پرتو اطاعت يك ماه مبارك رمضان و يا انجام فريضه بزرگ حج، صفا و پاكى فطرى نخستين به روح و جان باز مى گردد و آلودگى‌ها كه برخلاف فطرت است از ميان مى‌رود «عيد» گفته شده است. امام علي (عليه السلام) در اين باره مي‌فرمايد:« ُ وَ كُلُّ يَوْمٍ لَا يُعْصَى اللَّهُ فِيهِ فَهُوَ يَوْمُ عِيدٍ ؛هر روزي که در آن انسان گناهي نکند عيد است » [5]. امام علي (عليه السلام) با اين بيان، موضوع ترک گناه را روز بازگشت به فطرت نخستين مي‌داند و ما را به آن دعوت مي‌کند همان گونه که در فصل بهار، طبيعت به شکوه و طراوت خود برمي‌گردد؛ شکوهي که زمستان آن را از او گرفته بود؛ فصل بهار ما انسان‌ها نيز بازگشت به  فطرت است و بهار ما انسان‌ها در بازگشت به فطرت پاکي است که خداوند در ما به وديعه گذاشته؛ و به تعبير امام علي (عليه السلام) همان گناه نکردن و دوري از گناه ميباشد.

بزرگترين عيد

در روايات آمده است که، عيد غدير خم، بزرگترين عيد مي باشد. در روايتي چنين آمده: « يَوْمُ غَدِيرِ خُمٍّ أَفْضَلُ الْأَعْيَادِ؛ [6] روز غدير خم با فضيلت ترين عيدها است ».  وآن روزي بود که حضرت محمد (صلي الله عليه و آله و سلم) علي (عليه السلام) را به عنوان جانشين و وصي بعد از خود معرفي مي‌کند. «هو يَوْمُ نُصِبَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ صَلَوَاتُ اللَّهِ وَ سَلَامُهُ عَلَيْهِ فِيهِ عَلَماً لِلنَّاسِ» [7]. روزي که درآن پيامبر(صلي الله عليه و آله و سلم) دست علي (عليه السلام) را مي‌گيرد و او را به عنوان جانشين بعد از خود معرفي مي‌کند ، و مهر قبولي رسالت پيامبر ، منوط به رساندن اين پيغام مي‌باشد. (يا أَيُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ ما أُنْزِلَ إِلَيْكَ مِنْ رَبِّكَ وَ إِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَما بَلَّغْتَ رِسالَتَه؛‏[8] «اي رسول خدا هر آنچه از ناحيه خداوند، بر تو آمده را به گوش مردم برسان که اگر نرساني رسالت خود را انجام نداده‌اي[رسالتت ناقص مي‌ماند ]». اين چه پيغامي است که قبولي رسالت پيامبر، وابسته به آن است؛ رساندن خبر ولايت امام علي (عليه السلام) به مردم مُهر قبولي رسالت پيامبر(صلي الله عليه و آله و سلم) بود که اگر پيامبر(صلي الله عليه و آله و سلم)  اين پيام را نمي رساند، رسالت او ناتمام بود. در اين روز پيامبر (صلي الله عليه و آله و سلم)، علي (عليه السلام) و فرزندان او را به عنوان ائمه هدي و جانشينان خود به همه معرفي مي کند؛ و اين دوازده نور ولايت و امامت، از امام علي (عليه السلام) تا امام مهدي (عجل الله تعالي فرجه الشريف) را به زبان مي‌آورد و مي‌فرمائيد « نور از طرف خداوند درمن، سپس علي (عليه السلام)  و نسل او تا مهدي قائم (عجل الله تعالي فرجه الشريف) قرار داده شده است». [9]

آري عيد غدير بزرگترين عيد است، عيد غدير بزرگترين، حادثه تاريخ است، که قبولي عظيم ترين رسالت آخرين پيامبر و 23 سال زحمت و کوشش او در گرو آن است.

از غدير تا غدير

غدير بزرگترين عيد است و عيد الله  اکبر است، چون روز معرفي امامت و ولايت است. لذا نهم ربيع الاول، روز امامت امام زمان (عجل الله تعالي فرجه الشريف) ، نيز عيدي بزرگ و مهم است. چرا که امام علي (عليه السلام) و امام مهدي (عجل الله تعالي فرجه الشريف) از يک نور هستند. امام علي (عليه السلام)، نهم ربيع را « َ يَوْمُ الْغَدِيرِ الثَّانِي‏؛ روز غدير دوم ». [10] مي‌نامد.

و اين بزرگي و عظمت نه تنها در غدير، که ولايت امام علي (عليه السلام) در آن اعلام مي‌شود، بلکه در تمام روزهايي که ائمه ولايت و امامت خود را آغاز مي‌کنند، وجود دارد.

پس نهم ربيع و آغاز امامت و ولايت امام زمان، تالي تلو غدير، و جريان واحد است که از غدير آغاز مي‌شود و با مهدي ، پايان مي‌يابد.

عيد واقعي

وقتي که امام مهدي (عليه السلام) ظهور مي‌کند، آن روز عيد واقعي خواهد چرا که در اعياد ديگر به تعبير امام صادق (عليه السلام) حزن و اندوه اهل بيت (عليهم السلام) تازه مي‌شود. « مَا مِنْ عِيدٍ لِلْمُسْلِمِينَ أَضْحًى وَ لَا فِطْرٍ إِلَّا وَ هُوَ يُجَدَّدُ فِيهِ لآِلِ مُحَمَّدٍ حُزْنٌ قِيلَ وَ لِمَ ذَلِكَ قَالَ لِأَنَّهُمْ يَرَوْنَ حَقَّهُمْ فِي يَدِ غَيْرِهِمْ. [11] ؛هيچ عيدي نيست ،مگر آن که درآن حزن و اندوه آل محمد تازه مي‌شود، از امام علت آن را پرسيدند؟ امام فرمودند: چون حق اهل بيت در دستان ديگران است».

روز ظهور، عيد واقعي خواهد بود چرا که تمام حزن و اندوه اهل بيت (عليهم السلام) تمام شود ، و تمام شکوه و عظمت اهل بيت دوباره برمي‌گردد. زيرا که امام مهدي (عجل الله تعالي فرجه الشريف) حق اهل بيت را مي‌گيرد و به آن‌ها  برمي‌گرداند. پيامبر(صلي الله عليه و آله و سلم) در اين زمينه مي‌فرمايد «مهدي حق خداوند و هر حقي را که براي ماست خوهد گرفت». [12]

آري با ظهور حضرت مهدي (عجل الله تعالي فرجه الشريف) تمام ناعدالتي‌ها رخت خواهد بست و عيد واقعي انسانيت همان روز خواهد بود، روزي که امام مهدي (عجل الله تعالي فرجه الشريف) نه تنها حق اهل بيت (عليهم السلام)، بلکه حقوق تمام انسان‌ها را خواهد گرفت. و روزي که جادوي فرعونيان، و ستم طاغوتيان، با برق ظهور مهدي خواهد رفت، آن روز، روز عيد خواهد بود.

نوروز روز ظهور

در روايتي آمده که ظهور امام زمان (عجل الله تعالي فرجه الشريف) در روز نوروز خواهد بود [13]. (اين روايت چه درست باشد يا نباشد) مي‌توان اين را گفت که روز ظهور امام زمان (عليه السلام) نوروز خواهد بود و روزي نو، روزي که تمام طراوت نوروزي و بهاري به همه عالميان هديه داده مي‌شود، و از ظلم و ستم خبري نخواهد بود، جهان را سراسر عدل و داد  فرا خواهد گرفت، همان گونه که از جور و ستم پر گشته بود.[14]

نتیجه:

روز ظهور امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف)، روز برگشت به همه پاکي‌ها و خوبي هاست. آن روز، روزي  است که بدي‌ها رخت بر خواهند بست. آن روز زمستان خواهد رفت و بهار واقعي سر بر خواهد آورد.

پی‌نوشت‌ها:

[1]. لغتنامه دهخدا، ذيل واژه عيد.

[2]. سوره مائده، آيه 114.

[3]. تفسير نمونه، ج 5، ص 131.

[4]. بحار، ج98، باب4، ص323.

[5]. همان،ج88 ،136. 

[6]. وسائل‏الشيعة،ج7 ،ص380 .

[7]. الكافي،ج4 ،ص148. 

[8]. سورة مايده،آيه67.

[9]. خطبه غدير،احتجاج طبرسي،ج1،ص66.

[10]. بحارالأنوار،ج 31 ،ص 127

[11]. الكافي،ج4 ،ص169. 

[12]. احتجاج طبرسي،ج 1،ص67.

[13]. بحارالأنوار،ج56،ص92.

[14]. الكافي،ج1 ،ص338. 

پدیدآونده: سید محمد موسوی