logo ارائه مقالات و محتوای مهدوی
جایگاه احسان و نیکوکاری در سبک زندگی مهدوی

مقدمه :

خداوند از جهت شدت محبت و علاقه‌اي که به اولياء خود دارد، ياري آن‌ها را ياري خود، ظلم به آن‌ها را ظلم به خود و احسان به آن‌ها را احسان به خود، بيان نموده‌است و آن‌ها را معيار و ملاک قرار داده تا بندگانش را امتحان کند. پس هر کس، ادعاي محبت پروردگار را دارد، بايد اولياء او را دوست بدارد؛ چنانکه در ضمن بسياري از زيارات معصومين (عليهم السلام)، آمده است: « مَنْ أحبَّکُم فَقَدْ أحبَّ اللهَ وَ مَنْ أبْغَضَکُم فَقَدْ أبغَضَ اللهَ؛ کسي که شما را دوست بدارد خدا را دوست داشته و هرکه با شما دشمني کند، خدا را دشمن داشته است»؛ لذا اگر کسي بخواهد خدا را ياري کند تا مشمول عنايت پروردگار و امدادهاي غيبي او گردد بايد اولياء او را ياري کند. بديهي است که سر سلسله اولياء الهي و محبوب ترين افراد در درگاه ربوبي، خاتم انبياء، حضرت محمد (صلي الله عليه و آله و سلم) و اهل بيت معصوم آن حضرت (عليهم السلام) هستند. ايشان، سرچشمه همه برکات و واسطه همه فيوضات الهي مي‌باشند و آنچه از طرف پروردگار به بندگانش احسان مي‌شود، به خاطر آن‌هاست.

نصرت و یاری امام زمان چگونه میسر می‌شود؟

در اين زمان، ولايت الهي، خلافت و وصايت محمدي به وجود مبارک حجت بن الحسن (عجل الله تعالي فرجه الشريف)، اختصاص دارد؛ اوست که واسطه بين خلق و خالق است و به برکت وجود نازنينش به همه موجودات، روزي داده مي‌شود و به يمن وجودش، زمين و آسمان، استوار مانده‌است: « بيمنه رُزِقَ الوري و بوجوده ثَبَتَتِ الارض و السماء». وظيفه ما در مقابل اين همه الطاف و عنايات ـ که از ناحيه او به ما رسيده ـ شکرگزاري است و کمترين مرتبه شکر اين است که نعمت‌هاي ولي نعمت خود را در راه مخالفت با او به کار نبريم؛ بلکه به هر نحو ممکن، موجبات خوشنودي او را فراهم آوريم و او را به هر شکل ممکن، ياري کنيم. اين، ياري پروردگار است و همان است که خداوند تبارک و تعالي در عوض آن، وعده نصرت به بندگانش داده‌است.

اما آنچه که در اين مقاله، مدّ نظر است، اين است که نصرت و ياري امام زمان (عجل الله تعالي فرجه الشريف)، با ياري و کمک به اهل تقوا ميسّر مي‌گردد و کمک و ياري افراد مؤمن، آن است که نيازهاي ضروري زندگي آن‌ها، گرفتاري و اندوه آن‌ها را برطرف کنيم؛ شر دشمني را از آن‌ها دور نماييم؛ در مقام دفاع از آن‌ها برآييم و حقشان را بگيريم و اين امر، مقدمه تقوي مي‌باشد.[1]

شاهد بر اين مطلب، روايتي است که در آن آمده، شخصي به اميرالمؤمنين (عليه السلام) ، عرض نمود: من وجهي را نذر کرده‌ام که در راه خدا انفاق نمايم؛ در چه مورد صرف کنم که مورد رضايت او باشد؟ ايشان فرمود: به اهل تقوا و عبادت انفاق کن؛ زيرا آنچه به آن‌ها انفاق شود در راه عبادتِ خداوند عالم، صرف شده‌است. چون که بدن‌هاي آن‌ها، در راه طاعت الهي به کار گرفته مي‌شود.[2]

همچنين در حديث ديگري، پيامبر بزرگوار اسلام (صلي الله عليه و آله و سلم)، مي‌فرمايد: کسي که بنده ناتواني را کمک کند، خداوند او را کمک مي‌فرمايد، در روز قيامت، فرشتگاني را مأمور مي‌کند که او را برگذشتن از محل‌هاي هراسناک و عبور از خندق‌هاي آتش صراط، ياري کنند و با سلامتي و ايمني کامل وارد بهشت مي‌شود. کسي که شخصي را که از نظر فهم و معرفت ضعيف است را ياري کند و به او کلامي را که حجت و دليل محکمي در مقابل ادعاي باطل دشمنش باشد، ياد دهد، خداوند او را در حال سکرات مرگ و جان دادن، بر شهادت دادن به وحدانيت خدا و رسالت پيامبر اکرم (صلي الله عليه و آله و سلم) و اقرار به ولايت ائمه طاهرين (عليهم السلام) کمک مي‌کند تا آنکه خروج او از دنيا و رجوعش به سوي خداوند عالم، جلَّ شأنه، به برترين اعمال و بهترين احوال باشد؛ پس در اين حال، به او سرور، خرمي و شادماني مي‌رسد و به او بشارت داده مي‌شود که خداوند متعال از او خشنود است و بر او خشم و غضب ندارد و هر کس کسي را که گرفتار است کمک کند به گونه‌اي که کار او اصلاح شود و از پريشاني نجات پيدا کند، خداوند او را در روز گرفتاري و پريشان حالي در قيامت ياري مي‌کند، او را از گروه بدکاران جدا کرده و در زمره نيکوکاران قرار مي‌دهد.[3]

از بزرگترين مسائلي که مؤمن در مقام تکميل تقوا بايد رعايت کند، معرفت و شناخت حقوق برادران ديني و تلاش کردن در اداء آن است که اين، موجب رضايت خداوند و ائمه (عليهم السلام)، مي‌باشد. شيعيان علي بن ابي طالب (عليه السلام)، کساني هستند که برادرانشان را بر خود ترجيح مي‌دهند؛ گرچه خودشان نيازمند باشند. آن‌ها بعد از توحيد و اعتقاد به نبوت و امامت، واجبات الهي را به جا مي‌آورند و بزرگترين واجب، نيز اداء حقوق برادران ديني مي‌باشد؛ چرا که امام عسکري (عليه السلام)، مي‌فرمايد: کسي که به حقوق برادرانش آشناتر است و بهتر آن را ادا مي‌کند، نزد خدا، مقام برتري دارد و کسي که براي برادرانش در دنيا فروتني مي‌کند، نزد خدا از صدّيقين شمرده مي‌شود؛ چنين کسي به راستي از شيعيان علي بن ابي طالب (عليه السلام) است.[4]

نتیجه:

بنابر مباحث مطرح شده، نصرت و ياري امام زمان (عجل الله تعالي فرجه الشريف)، با ياري و کمک به به افراد مومن و اهل تقوا ميسّر مي‌گردد. از بزرگترين واجبات، اداء حقوق برادران ديني ‌است، و آنچه از روايات، فراوان استفاده مي‌شود، اين است که اداء حقوق برادران، وسيله تکميل همه‌ی خوبي‌ها، باعث دوستي خداوند و فرشتگان و سبب آمرزش گناهان و راه يافتن به مقامات عالي در بهشت است و ترک آن يا بی توجهی به آن، باعث محروميت انسان از همه اين فضائل و نقصان ايمان و پستي رتبه او نزد خداوند منان می‌گردد.

پی‌نوشت‌ها:

[1]. بقره؛245.

[2]. مهج الدعوات.

[3]. تفسير امام حسن عسگري (عليه السلام)، ص635، حديث 37.

[3]. تفسير امام حسن عسکري (عليه السلام)، ص319 تا 326، احاديث 162-173.

پدید آورنده: روح الله علي ياري