مقدمه:
روایات و قرائن مختلف، ثابت کرده‌است که سیره حکومتی حضرت مهدی(عجل الله تعالی فرجه) به طور دقیق، همان روش حکومتی پیامبراکرم (صلی الله علیه و آله) امام علی (علیه السلام) و دیگر امامان (علیهم السلام) است. البته نباید از نگاه دور داشت که پیامبر (صلی الله علیه و آله) و ائمه (علیهم السلام) به جهت محدودیت‌ها و موانع تحمیل شده فراوانی، نتوانستند تمام اهداف خود را تحقق بخشند.
از سخنان نورانی معصومان (علیهم السلام) استفاده می‌شود که تمام محدودیت‌ها و موانع که تا آن زمان از برپایی حکومتی جامع و جهانی جلوگیری می‌کرد، از سر راه امام مهدی (علیه السلام) برداشته می‌شود و آن حضرت، اهداف معصومان را تحقق خواهد بخشید.
انقلاب حضرت مهدی (علیه السلام) و حكومت وی بر اساس آنچه كه از آیات وروایات بدست می‌آید یك پدیده منحصر به فرد در تاریخ جهان و بشریت به حساب می‌آید این حكومت تمام ایده‌های بشریت را كه به صورت یك دغدغه در طول تاریخ مطرح بوده جامه‌ی عمل خواهد پوشاند و واژه انسانیت و انسان بودن رادر عمل معنی خواهد نمود و دین را، به عنوان هادی بشر به سوی سعادت در زندگی فردی واجتماعی انسان‌ها، پیاده خواهد نمود و از همه مهمتر عدالت را، كه یكی از آرمان‌های دست نیافتنی بشر در طول تاریخ بوده‌است به طور كامل پیاده خواهد نمود .
برنامه‌های حکومتی حضرت مهدی (علیه السلام) را با توجه به روایات فراوانی که درباره حکومت آن منجی موجود است، می‌توان در سه محور خلاصه کرد: فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی. در این نوشتار به بعد فرهنگی آن اشاره می‌شود.
الف) برنامه‌های فرهنگی
در انجام برنامه فرهنگی، محورهای مهم عبارت اند از :
1. احياي كتاب و سنت
امام علي (عليه السلام) در بياني رسا حكومت قرآني امام مهدي (عليه السلام) را چنين توصيف كرده‌اند:
«... يعطِفُ الهوی علی الهُدی إذا عَطَفوا الهُدی علی الهوی، و يعطِفُ الرأی علی القرآن إذا عَطَفوا القرآنُ عَلی الرأی ...»؛[1] « در روزگاري كه هواي نفس حاکم است، امام مهدي (عليه السلام) ظهور مي‌كند و هدايت و رستگاري را به جاي هواي نفس مي‌نشاند و در عصري كه نظر شخصي بر قرآن مقدم شده‌است، افكار را به قرآن توجه مي‌دهد و آن را بر جامعه حاکم مي‌کند».
2. گسترش معرفت و اخلاق
حكومت امام مهدي (عليه السلام) كه حكومت خدا و ارزش‌هاي الهي بر جهان است، ترويج ارزش‌هاي اخلاقي را در رأس برنامه‌هاي خود قرار خواهد داد.
امام باقر (عليه السلام) فرمودند: « اذا قامَ قائِمُنا وَضَعَ يَدَهُ عَلی رؤُوسِ العِباد فَجَمَعَ بِها عُقوُلَهُم و كَمُلَت بِها اخْلاقَهُم»؛[2] « زماني كه قائم ما قيام كند، دست خود را بر سر بندگان خواهد نهاد، پس عقل‌ها و اخلاق ايشان را به كمال خواهد رساند».
3. نهضت علمي
از پيامبر اعظم (صلی الله و علیه و آله و سلم) نقل شده كه فرمودند: «... تاسِعَهُم قائِمَهُم الّذي يملَأُ الله ـ عزّوجَل ـ بِهِ الأرض نوراً بَعدَ ظُلمَتِها وَ عَدلاً بَعدَ جَورِها وَ عِلماً بَعدَ جَهلِها ...»؛[3] « ... نهمين امام از فرزندان امام حسين (عليه السلام) قائم ايشان است كه خداوند به دست او همه‌ي زمين را از روشنايي پر مي‌كند، پس از آن‌كه گرفتار تاريكي شده‌است و تمام زمين را از عدالت و دادگري سرشار مي‌کند، پس از آن‌كه از ظلم و جور پر شده باشد و سراسر عالم را از علم و دانايي بهره‌مند مي‌کند پس از آن‌كه به جهل و ناداني گرفتار آمده باشد ....».
4. مبارزه با بدعت‌ها
بدعت در مقابل سنت و به معني نوآوري در دين و داخل كردن انديشه‌ها و آراي شخصي در دين و دينداري است. امام علي (عليه السلام) در معرفي بدعتگذاران ميفرمايند: « بدعت گذاران كساني هستند كه با فرمان خدا و كتاب او و پيامبرش مخالفت مي‌ورزند و براساس رأي و هواهاي نفساني خود عمل مي‌كنند.»[4]
امام باقر (عليه السلام) در توصيف زمان ظهور آن حضرت ميفرمايند: « ... و لايترك بِدعةٌ الا أزالٌها وَ لا سُنّةً الا أقامَها ...»؛[5] « هيچ بدعتي را وا نگذارد مگر اين‌كه آن را از ريشه بركند و از هيچ سنتي نمي‌گذرد مگر اين‌كه آن را بر پا خواهد فرمود».[6]
نتیجه:
احیای کتاب و سنت، گسترش اخلاق ومعرفت، نهضت علمی و مبارزه با بدعت‌ها از محورهای مهم و برنامه‌های فرهنگی حکومت حضرت مهدی(عجل الله تعالی فرجه الشریف) می‌باشد که بدان اشاره شد.
پی‌نوشت‌ها:
[1]. سيد رضی، نهج البلاغه، خ 138 .
[2].علامه مجلسی، بحار الانوار، ج 52، ص336 .
[3]. همان، ج 36 ، ص 253 .
[4]. محمد محمدی ری‌شهری، ميزان الحكمه، ح 1632 .
[5]. علامه مجلسی، بحار الانوار، ج 58 ، ح 11 .
[6]. انتشار یافته در سایت؛ https://article.tebyan.net.
