مقدمه:
آینده پژوهی مهدوی شاخصه‌ها و مؤلفه‌های مختلفی دارد که هر کدام از آن‌ها ظرفیت و بستری برای فعالیت‌های آینده پژوهانه است و نیاز است که فعالیت‌های کلان پژوهشی برای شناخت واقعی و کاربردی کردن آن‌ها صورت گیرد. در نوشتار پیش رو ارزیابی و تحلیل نشانه‌های ظهور مورد بحث قرارگرفته‌است.
- نشانه‌شناسي
علایم ظهور و قیام، نشانه‌ها، حوادث و رخدادهایی هستند که براساس پیش‌گویی‌های معصومین، پیش از ظهور یا در آستانه آن یا هم زمان و یا پس از ظهور منجی موعود پدید می‌آیند. تحقق و پدیداری هر یک از این علایم، نوید و بشارتی از ظهور آن حضرت و نزدیک‌تر شدن قیام جهانی ایشان است. علایم آخرالزمان (آخرالزمان‌شناسی) نیز در این گستره قابل بحث و تحلیل است. اين نشانه‌ها، به چند دسته تقسيم مي‌شوند و در فواصل مختلف زماني (دور و نزديك و يا حين قيام) روي مي‌دهند. بعضي از آن‌ها حتمي و بعضي ديگر غيرحتمي بوده و شامل حوادث طبيعي، اجتماعي و سياسي، معجزات و … مي‌شوند. شناخت و رصد كردن اين نشانه‌ها، به جهت آشنا شدن با شرايط ويژه قبل از قيام جهاني و نيز شناسايي مدعيان دروغين مهدويت و … بايسته است، به جهت وسعت و سرعت تغييرات و تحولات جهاني و گستردگي پديده‌هاي نوآمد، نياز به آينده‌پژوهي در اين ساحت بجدّ احساس مي‌شود و بيان گسترده نشانه‌هاي ظهور نيز جهت توجه دادن مردم به آن‌ها و حساس كردن آنان نسبت به رويدادهاي آينده‌است؛ به خصوص آنكه پديده‌هاي اجتماعي، سياسي، فرهنگي، اقتصادي و … به صورت گسترده تحت عنوان علايم آخرالزمان نيز مطرح شده و شامل تغييرات گسترده و جهاني است.
در روايتي نقل شده‌است: حذيفه از پيامبر اكرم (صلی الله علیه و آله وسلم) پرسيد: آيا علايمي هست كه دالّ بر وقوع چنين وضعي در دنيا باشد « فَهَلْ مِنْ عَلامة يسْتَدَلُّ بها علي ذلك»؟ آن حضرت نيز ضمن مثبت دانستن پاسخ، به شمارش نشانه‌هاي آخرالزمان پرداخت.
جالب اين است كه زمان پيدايي نشانه‌هاي ظهور، حساب و كتاب‌هاي ستاره‌شناسان (و آينده‌پژوهان عرفي و تجربي) فرو مي‌ريزد و تنها به كمك « آينده‌پژوهي قدسي» مي‌توان به حقايق امور دست يافت. حضرت امام باقر(علیه السلام) مي‌فرمايد:
پيشاپيش ظهور مهدي ما دو نشانه بزرگ ديده مي‌شود: خسوف ماه در پنجم آن و كسوف خورشيد در پانزدهم ماه … بنابراين [در اين زمان] حساب‌هاي منجمان و آينده‌بينان فرو خواهد ريخت « و عنده ذلك يسقط حسابُ المنجمين».
به هر حال عصر قبل از ظهور منجي، از يك سو دوره پسرفت‌ها و انحطاط (اخلاقي و فرهنگي و…) و از سوي ديگر دوره پيشرفت‌ها و رشد و توسعه (تكنولوژيكي و ارتباطي و…) است. در زمينه وقوع يا عدم وقوع روايات پيش‌گويي نيز، مي‌توان آن‌ها را به چند دسته تقسيم كرد:
1. پيش‌گويي‌هايي كه در گذشته واقع شده است؛ مانند تبديل خلافت به سلطنت، پيدايش حكومت بني‌اميه، انقراض بني‌عباس، جنگ‌هاي صليبي و… .
2. پيش‌گويي‌هايي كه امروزه شاهد وقوع آن هستيم؛ مانند اخبار مربوط به فساد و فحشا، انحرافات و يا پيشرفت‌هاي علمي، ارتباطاتي و اطلاعاتي و… .
3. پيش‌گويي‌هايي كه هنوز محقّق نشده است؛ مانند: خروج سفياني، قيام يماني، مسئله دجال، صيحه آسماني و… .
نتیجه:
آينده‌پژوهي مهدوي ضمن رصد كردن تحولّات جهاني، مي‌تواند با ارزيابي و تحليل نشانه‌هاي ظهور، اذهان و افكار بشري را به آن هنگامه موعود، متوجّه سازد و شواهدي نيز در حقانيت آن ارائه دهد. رويدادهايي چون فراوان شدن آب‌ها و سيلاب از يك سو و خشك شدن برخي از درياچه‌ها، وقوع فتنه‌ها، آشوب جهاني، ناامني فراوان، درگيري و كشتار در عراق و بغداد، قحطي و گرسنگي، آمدن 80 پرچم به جنگ اعراب، كشته شدن برخي از شاهان، وقوع قيام‌هاي حق‌طلبانه، شيوع برخي از بيماري‌هاي مهلك، وقوع برخي از تحولات در آسمان و … زمينه‌هاي بسيار مناسبي براي مطالعه درباره آينده كوتاه مدت و ميان مدت است.[1]
پی‌نوشت:
[1]. انتشار یافته در سایت؛ https://mouood.org/mahdaviat/item
پدید آورنده: رحیم کارگر
