امروزه طرفداران «پلوراليسم» (تكثرگرايى يعنى: راه به سوى خدا منحصر به يك راه نيست، بلكه تمام راهها به خدا مى رسد) مىگويند پيروان همه‌ی اديان اهل نجات هستند يهود به جاى خود، نصارى به جاى خود.
در پاسخ بايد گفت: اين همان بحثى است كه صوفی‌ها تحت عنوان «صلح كل» مطرح كرده و مىگفتند حتى بتپرستى هم خداپرستى است. يكى ديگر از اين عناوين جديد «هرمونتيك» است كه همان تفسيرهاى مختلف است، يعنى تفسير به رأى و عمل به برداشت شخصى از آيه، و مىگويند همه در دين خودشان آزاد هستند كه اينها را هم حق مى دانند.
در حالی که باید اذعان نمود دين به خاطر ايجاد وحدت عقيده، انسانها را از پراكندگى فكرى نجات داده، هدف‌هاى مادى را تعديل مى كند و سرانجام، افراد يك جامعه را مانند اعضاى يك بدن، تحت فرمان يك روح، يك اراده و يك فكر قرار مى دهد.
لذا روح توحيد بر همه محتويات دعوت اسلام حكومت مى كند، «و وحدت دين وحدت جامعه انسانى، وحدت نژادها و كشورها را» در پرتو ايدئولوژى واحد اسلامى در بر مى گيرد. شك نيست كه اختلافات مذهبى با يك نظام توحيدى در تمام زمينه‌ها، سازگار نيست؛ زيرا همين اختلاف براى بر هم زدن هر نوع وحدت كافى است.
به عكس، يكى از عوامل مهم وحدت، وحدت دين و مذهب است كه مى تواند مافوق همه اختلاف ها باشد، و نژادها و زبانها و مليت‌ها و فرهنگ‌هاى گوناگون را در خود گردآورى و از آن‌ها جامعه واحدى بسازد كه همگان در آن همچون برادران و خواهران باشند كه: «انما المؤمنون اخوه». به همين دليل، يكى از برنامه هاى اساسى آن مصلح و انقلابى بزرگ، توحيد صفوف در سايه توحيد مذهب است.
با توجه به اين كه در دوران حكومت آن مصلح بزرگ، همه وسايل پيشرفته ارتباط جمعى، در اختيار او و پيروان رشيد او است، و با توجه به اين كه اسلام راستين با حذف پيرايه ها، كشش و جاذبه اى فوق العاده اى دارد، به خوبى مى توان پيشبينى كرد كه اسلام با تبليغ منطقى و پيگير، از طرف اكثريت قاطع مردم جهان پذيرفته خواهد شد؛ و وحدت اديان از طريق اسلام پيشرو، عملى مى گردد. اگر چه با اين‌همه نمى توان گفت كه اقليت‌هاى كوچكى از پيروان اديان آسمانى ديگر مطلقا وجود نخواهد داشت، چرا كه انسان داراى آزادى اراده است و اجبارى در چنين نظام حكومتى در كار نيست؛ لیکن آن‌ها در قالب یک اقلیت سالم و با حفظ شرايط «اهل ذمه» مورد حمايت آن حكومت اسلامى خواهند بود.
منبع: بخشی از فرمایشات آیت الله مکارم شیرازی
