وقتی وجود امام (اگرچه غائب) اثبات گشت و بر مبنای نگرش اسلامی و شیعی، روزی به عنوان روز فرح و سرور امام شناخته شد، بدیهی است که مؤمنان باید در امتداد سرور و شادی امام، آن را با شادی و نشاط‌آفرینی احیا نمایند؛ خصوصا اگر از معصومین گفتار یا رفتاری در پاس‌داشت آن روز ثبت شده باشد. طبق مبانی دینی، گفتار و رفتار (سنت و سیره) معصوم، حجت است و نه تنها قابل الگوبرداری از آن، واجب و لازم و شرط کمال و تعالی است.
همان‌گونه که سرور و شادی امام معصوم از جهت تکوینی و ماورائی، نشاط و ابتهاج عوالم وجود را به همراه دارد، از جهت تشریعی (قانونی، اجتماعی و فرهنگی) نیز می‌بایست شادی متعالی و مقدسِ برترین انسانِ رشدیافته، جامعه دینداران را هم در برگیرد. و چون این شادی، مقدس و آسمانی است و هندسه شادی مقدس و دینی، تمام ابعاد وجودی و روابط پیرامونی انسان را شامل می‌شود، دامنه تجلی شادی در عیدهایی همانند مبعث، غدیر و نهم ربیع‌الاول، وجود مؤمنان را نیز شامل می‌شود و در روابط چهارگانه هر انسان با خود، خداوند، دیگر انسان‌ها و جهان هستی، این چنین خود را نشان می‌دهد:
در رابطه با خود: آرایش و پیرایش ظاهر و باطن و آشکار شدن در بهترین سیرت و صورت، بر مبنای اصول زندگی دینی و تعالیم آن.
در رابطه با خداوند: شکر نعمت ولایت و تولی با عبادات نشاط‌آفرین، همانند سجده، نماز شکر، تلاوت قرآن و روزه.
در رابطه با معصوم صاحب عید:
1. ابراز مودت و محبت با انجام زیارت.
2. تجدید عهد و پیمان.
3. هدیه تلاوت قرآن و دیگر عبادات به آن معصوم.
4. صدقه به نیابت از آن معصوم. 5. احیا و پاس‌داشت اجتماعی یادکرد معصوم در آن روز.
در رابطه با خانواده و بستگان: ایجاد فضای شاد در خانه و برگزاری جشن خانوادگی.
در رابطه با دوستان و مؤمنان: 1. اهتمام به حقوق ایمانی و شهروندی، هم‌چون ایثار و انفاق، با هدف ایجاد جاذبه برای معصوم و ترویاج روحیه شادی و نشاط اجتماعی. 2. هم‌یاری در احیای جشن اجتماعی با مشارکت دیگر مؤمنان (در قالب هیئات).
در رابطه با طبیعت: حضور با نشاط همراه با خانواده یا مؤمنان در طبیعت جهت روحیه‌گیری از برکت طبیعتِ تسبیح‌گو با توجه به چارچوب حریم‌ها و حرمت‌ها.
اگرچه برای عید نهم ربیع‌الاول –به علت قرار گرفتن این عید در نقطه پایانی دوران حضور امامان- دستورالعمل خاصی از اهل بیت به ما نرسیده است، ولی بیش‌تر دستورالعمل‌های کلی در روزهای عید و جشن، شامل این روز هم می‌گردد و بلکه عید نهم ربیع‌الاول، عصاره تمامی عیدها و روزهای شاد اهل بیت است و می‌تواند آینه تمام فرهنگ‌های شاد آن‌ها باشد.
منبع: برگرفته از کتاب حدیث انتظار(2)
