مقدمه:
در دنیای اسلام و نیز همه مذاهب و نحلهها اصل مسئله مهدویت و انتظار را پذیرفته و به منظور تبیین و دفاع از این باور کتابهای بسیاری نوشته اند. از دیدگاه اهل سنت این باور که شخصی از تبار قریش و از سلاله نبی گرامی اسلام (صلیاللهعلیهوآلهوسلم) ظهور خواهد کرد و حضرت مسیح پشت سر او نماز خواهد خواند و خلافت و حکومت را به دست خواهد گرفت، حقیقتی انکار ناپذیر است.[1]
دیدگاه اهل سنت در زمینه انتظار
عبدالرحمن ابن خلدون[2] ـ از دانشمندان قرن نهم هجرى ـ در «مقدمه» مشهور بر كتاب اَلْعِبَر[3] مىگويد:
«بدان كه مشهور اهل اسلام در طول اعصار بر اين عقيدهاند كه به ناچار در آخرالزمان مردى از اهل بيت ظهور خواهد كرد كه دين را تأييد كند وعدالت را ظاهر سازد و مسلمانان از وى پيروى كنند. او بر ممالك اسلامى استيلا خواهد يافت و نام او «مهدى» است. خروج دجّال و حوادث ديگر پس از آن و اينكه «عيسى» در پى او خواهد آمد ودجّال را خواهد كشت، يا با او خواهد آمد ودر كشتن دجّال ياور وى خواهد بود ودر نمازش به مهدى اقتدا خواهد كرد، از نشانههاى ثابت ظهور است كه در منابع روايى صحيح ذكر شدهاست».[4]
شيخ عبدالمحسن العبّاد ـ مدرّس دانشگاه اسلامى مدينه منوّره ـ در پى حادثه اشغال حرم مكى، در مورد رواياتى كه از رسول خدا درباره انتظار و ظهور حضرت مهدى(عجل الله تعالی فرجه الشریف) رسيده، رسالهاى نوشته است. وى در اين رساله مىگويد:
«من اين رساله را به منظور تبيين سخن خروج مهدى آخرالزمان ـ كه روايات صحيحى بر آن دلالت دارد ودانشمندان اهل سنّت از قديم و جديد ـ مگر به ندرت ـ بر آن بودهاند، به رشته تحرير درآورده ام».[5]
ابن حجر هيثمى در الصواعق المحرقّه در تفسير سخن خداوند تعالى: {وَاِنَّهُ لَعِلْمٌ لِلسّاعَةِ فَلا تَمْتَرُنَّ بِها ...} [6] مىنويسد:
«مقاتل و پيروان وى از مفسّران، گفتهاند: اين آيه درباره حضرت مهدى(عجل الله تعالی فرجه الشریف) نازل شدهاست، و احاديثى خواهد آمد كه تصريح به اين نكته دارند كه وى از اهل بيت پيامبر اكرم (صلى الله عليه وآله وسلم) است. بنابراين در آن دلالتى است بر بركت در نسل فاطمه وعلى ـ رضى الله عنهما ـ و اينكه از آنان فرزندان پاكيزه فراوانى ظهور خواهد كرد و خداوند نسل آنان را مفاتيح حكمت و معادن رحمت قرار دادهاست. راز اين نكته اين است كه رسول اكرم (صلى الله عليه وآله وسلم) براى على وفاطمه وفرزندانش دعا كرد تا از شرّ شيطان رانده شده، محفوظ بمانند».[7]
شيخ ناصرالدين البانى، از شيوخ معاصر حديث، در مجله التمدن الاسلامى مىنويسد:
«امّا مسأله مهدى، بايد دانست كه درباره خروج (قيام) وى احاديث صحيح فراوانى نقل شدهاست. بخش وسيعى از آنها داراى سندهاى تأييد شدهاى است كه نمونه هايى از آنها را نقل مىكنيم...».
نتیجه:
مساله مهدويت در دين اسلام، از امور يقيني و مورد اتفاق همه مذاهب و فرقههاي اسلامي است، گرچه در بعضي جزئيات نيز اختلاف دارند. باید دانست كه درباره خروج (قيام) حضرت مهدی(عجل الله تعالی فرجه الشریف) هم ذیل برخی آیات مطالبی در باره مهدویت عنوان گردیده، و هم احاديث صحيح فراوانى در منابع روایی اهل سنت نقل شدهاست که بخش وسيعى از آنها داراى سندهاى تأييد شدهاى است، و در این منابع برخی از نشانههاى ثابت ظهور را نیز بر شمردهاند.
پینوشتها:
[1]. ر.ک: به سایت؛ http://wikifeqh.ir.
[2]. وى متأسفانه از جمله افرادى است كه بدون داشتن تخصص در زمينه «حديث شناسى» و با چشم پوشى از تواتر روايات مهدويت، به تضعيف و ترديد در آنها پرداخته است!! البته از سوى انديشمندان شيعه و سنى، ديدگاه وى رد شدهاست. ر.ك: در انتظار ققنوس، سيد ثامر العميدى، مترجم مهدى عليزاده. (ناشر)
[3]. عنوان كامل اين كتاب العبر وديوان المبتدأ والخبر فى ايّام العرب والعجم والبربر است. (مترجم)
[4]. مقدمه ابن خلدون، ص 311.
[5]. مجله الجامعة الاسلامية، شماره 45.
[6]. سوره زخرف (43) آيه 61: «وى نشانه اى براى رستاخيز است، پس در آن در گمان ميفتيد و راه مرا پى گيريد، اين راهى است راست».
[7]. ابن حجر هيثمى، الصواعق المحرّقة، ج 1، ص 240.