logo ارائه مقالات و محتوای مهدوی
عملکرد مدبرانه مربی


امام خمینی(رحمت الله علیه)، شیوه تدریس و درس دادنشان متفاوت از سایر علما بودند. ایشان به روشی متفاوت درس ها را ارائه می دادند. در کلاس ایشان هر شخصی می توانست اشکال خود را بیان و پاسخ آن را دریافت کند.ایشان بعنوان مدرس، استاد، مربی و معلم ؛ روش شان بر مطالعه همیشگی بحث ها بود. ایشان در جریان تدریس عملکرد مدبرانه ایی داشتند.

نقل مطالب فقها با احترام

آنگاه که ایشان می‏ خواستند مطلبی را از فقیهی نقل کنند، با احترام از وی یاد می‏ کردند. حتی اگر مطلب فقیهی را قبول نداشتند و نظر خودشان برخلاف نظر ایشان بود با احترام خاصی نظر آن دانشمند را بیان می ‏داشتند و بعد با استدلال علمی آن را رد می‏ کردند و در عین حال با کلمۀ «مرحوم» از او یاد می‏ کردند و گاهی کلمۀ «رضوان ‏اللّه‏ تعالی‏ علیه» را دنبال نام آن عالم می ‏آوردند. کتابهایی که از نظر ایشان قابل استفاده اجتهادی نبود با احترام خاصی که به نویسنده می ‏گذاشتند رد می‏ کردند. مثلاً می ‏فرمودند: «روایت «غوالی ‏اللئالی» سند ندارد و نمی ‏شود به آن استدلال کرد»

بیان حالات ائمه(ع) در درس

هرکجا روایتی از امام ـ علیه ‏السلام ـ و یا نام راوی به ‏میان می ‏آمد، به آنان احترام می ‏گذاشتند. در مورد امامان(علیه السلام) می ‏فرمودند:«سلام‏ اللّه‏ علیهم اجمعین». در مورد راوی با عبارت «رحمة‏اللّه‏ علیه» و یا «رضوان‏ اللّه‏ علیه» نام او را بیان می‏ داشتند. به دلیل همین عشق به خاندان عصمت و طهارت بود که برای دفاع از حریم آنان، کتاب «کشف اسرار» را نوشتند. بارها شد که در ضمن بیان روایات ائمۀ اطهار(علیه السلام) از حالات آنان هم نقل می ‏فرمودند: که مسائل اسلامی به صورت خشک عرضه نشود، بلکه روح معنوی شاگرد هم تکامل یابد.

تسهیل مسیر اجتهاد شاگردان

از آنجا که درس و روش تدریس ایشان تحقیقی بود، شاگرد پس از یکی دو سال در جریان تحقیق قرار می‏ گرفت و با سؤال های خصوصی قبل یا بعد از درس، خیلی زود مسیر اجتهاد را تشخیص می‏ داد و راه را آغاز می‏ کرد.

توصیه و تشویق برای تحقیق و اجتهاد 

مرسوم است وقتی که واعظ روی منبر می‏ نشیند، مردم همه باید سکوت کنند و گوش بدهند. ولی در درس چنین نیست. باید میدان برای شاگرد باز باشد هرچه به ذهن او می ‏آید سؤال کند. چند مرتبه اتفاق افتاد شاگردان امام در وسط درس ایشان سؤال نمی ‏کردند؛ امام برای تشویق آنان در کار تحقیق و اجتهاد می‏ فرمودند: «مجلس روضه‏ خوانی که نیست، چرا به مطلبی که من می ‏گویم اعتراض و اشکال نمی ‏کنید».

با اطمینان خاطر و آرام مسائل را می ‏گفتند

در سال 1342 که انقلاب آغاز شد، حضرت امام در شبان ه‏روز حداقل دو ساعت درس می ‏فرمودند: و برای این دو ساعت درس، حدود پنج ساعت مطالعه لازم داشتند. غالباً هم تا نیمه ‏شب برای پاسخ به نامه‏ ها، تلگرام ها و پاسخ به کسب ‏تکلیف ‏کنندگان نمی ‏خوابیدند.

همۀ این مسائل، اعصاب را خسته می ‏کند و ‏هر فرد عادی را خیلی زود از پا درمی‏ آورد و بخصوص در درس و بحث و برخورد‏با مردم، با عصبانیت مواجه می‏ سازد. اما استاد با کمال اطمینان‏ خاطر و آرام‏آرام مسائل را مطرح می‏ فرمودند: و بخصوص در درس، اشکال های افراد را با روی خوش پاسخ می‏ دادند و هیچگاه در مسائل عادی، عصبانیت از معظم ‏له دیده نشد.

منبع:

برگرفته از کتاب؛سلسله موی دوست، صص 116- 120