مقدمه:
در دورهاي كه ماشيح ظهور ميكند، جوانان به پيران بياحترامي ميكنند و باعث خجالت آنان ميشوند و برعكس، پيران در مقابل جوانان احترام ميگذارند و جلوي آنها ميايستند و دختر با مادر خود مخالفت ميكند.[1] سه واقعه مهم پيش از آخرالزمان در دين يهود، چنين است:
1. ظهور الياس
الياس در دوران هفتمين پادشاه حكومت شمالي يهود (احاب) ظهور كرد[2] و معجزات بسياري را نشان داد. در نهايت از نظرها پنهان گرديد و به آسمان صعود كرد.[3] ايليا (الياس) مبشر آمدن مسيحا بوده و نقش مهمي در دوران مسيحايي دارد. او به تطهير نفوس يهوديان پرداخته، آنان را براي عصر مسيحايي آماده ميكند.[4]
2. بروز جنگ و اختلاف
يكي از علايم آخرالزمان، جنگها و درگيريهاي اقوام و حكومتهاي مختلف است كه جنگ يأجوج و مأجوج نمونه و سمبل آن است؛ گرچه در نهايت، صلح و دوستي بين اقوام به وجود ميآيد.[5] در كتاب زكريا نقل شده است:« اينك روز خداوند است و غنيمت تو در ميانت تقسيم خواهد شد. و جميع امتها را به ضد اورشليم براي جنگ جمع خواهد كرد. و شهر را خواهند گرفت و خانهها را تاراج خواهند نمود و زنان را بيعصمت خواهند كرد و نصف اهل شهر به اسيري خواهند رفت و بقيه قوم در ميان خرابههاي شهر باقي خواهند ماند. و خداوند بيرون آمده با آن قومها مقاتله خواهد كرد؛ چنان كه در روز جنگ مقاتله كرد».ظهور ماشيح، با بروز جنگهاي سخت و ناراحتي و درگيريهاي سياسي، مشخص شده است.« هروقتبيني كه دولتها با هم به جنگ ميپردازند، منتظر قدوم ماشيح باش. بدان كه همين طور است؛ چون در دوره ابراهيم نيز چنين شد، و هنگامي كه دولتها باهم به جنگ پرداختند، براي ابراهيم نجات حاصل شد».[6]
جنگهاي آخرالزمان كه ميان دولتها رخ ميدهد، «جنگهاي گوگ و ماگوگ» يأجوج و مأجوج ناميده ميشود.[7] داوود، پنج بار از خداوند خواسته كه برخيزد و قوم بني اسرائيل را در مقابل دشمنان كمك و ياري كند؛ چهار مورد آن به دولتهايي مربوط بود كه اسرائيل را زير دست و بَرده خود خواهند كرد و يك مورد راجع به جنگ يأجوج و مأجوج است كه با پيشبيني داوود، با قدرتي عظيم بر ضد اسرائيل به جنگ خواهد آمد: « برخيزاي خداوند!اي پروردگار! دستت را بلند كن؛ قدرتت را نشان بده».[8]
3. بازگشت بني اسرائيل به سرزمين موعود و محوريت اورشليم
قوم بني اسرائيل، بعد از اسارت و پراكنده شدن در مناطق مختلف و تسلط دشمنان بر اورشليم و ويراني هيكل، محل ظهور خداوند، به زماني اميد داشتند كه همه اين كمبودها و شكستها جبران شود:« بار ديگر چشمان شما پادشاهتان را در شكوه و زيبايياش خواهد ديد و سرزمين وسيعي را كه در آن سلطنت ميكند، مشاهده خواهد كرد … به اورشليم، اين شهر جشنهاي مقدس نگاه كنيد و ببينيد چگونه در صلح و امنيت به سر ميبرد!».[9]
4. فزوني دانش
در آخرالزمان، دانش بشري زياد خواهد شد كه اكنون هم نشانههاي آن آشكار شد و در مقايسه با گذشته، تفاوت شگرف و غير قابل قياس دارد. در كتاب دانيال آمده است:« در آخرالزمان، بسياري به عقب و جلو خواهند دويد و دانش زياد خواهد شد».[10]يك احتمال از تعبير به عقب و جلو رفتن، افزايش دانش بشري است كه اشاره شد. احتمال ديگر، زياد شدن مسافرت و جابهجايي است كه اين هم نتيجه پيشرفت دانش است.
وعدههاي پيامبران پيشين
- در تورات آمده است كه ابراهيم به خدا گفت:« خداوندا! همان اسماعيل را منظور بدار…[خداوند فرمود:] و اما در خصوص اسماعيل، تو را اجابت فرمودم. اينك او را بركت داده، بارور گردانم و او را بسيار گردانم. دوازده رئيس از وي پديد آيند و امتي عظيم از وي به وجود آورم».[11]
- همچنين در مزامير، در آيات مختلفي چنين آمده است:
ـ « به سبب شريران، خود را مشوش مساز و بر آدمهاي شرور حسد مبر».
ـ « زيرا شريران منقطع خواهند شد و اما منتظران خداوند وارث زمين خواهند بود».
ـ « اما خطاكاران همگي هلاك خواهند شد و عاقبت، شريران منقطع خواهند شد».
ـ « و نجات صالحان، از خداوند است».[12]
« آنگاه در سراسر سرزمين ما، سلامتي و عدالت برقرار خواهد شد. باشد كه پادشاه به داد مظلومان برسد و از فرزندان فقير حمايت كند و ظالمان را سركوب نمايد».[13]
- در اشعياي نبي بشارت به آيندهاي روشن، همراه با امنيت ديده ميشود:
«و بت پرستي از بين خواهند رفت و همه خداشناس و موحد خواهند شد».[14]
- در كتاب دانيال نبي راجع به رجعت چنين آمده است:
« تمام مردگان زنده خواهند شد، بعضي براي زندگي جاوداني و برخي براي شرمساري و خواري جاوداني. حكيمان همچون آفتاب خواهند درخشيد و كساني كه بسياري را به راه راست هدايت كردهاند، چون ستارگان تا ابد درخشان خواهند بود».[15]
نتیجه:
از جمله علایم و وقایع اجتماعی آخر الزمان که در منابع و متون یهود به آن اشاره شده، ظهور الیاس و بروز جنگها و اختلافات فراوان بین ملتها و اقوام، و نیز فزونی دانش، و باز گشت بنی اسرائیل به سرزمین موعود و مسأله رجعت مردگان است که در این نوشتار بدان پرداخته شد.
پینوشتها:
[1]. سنهدرين، الف 97؛ گنجينهاي از تلمود، ص 354، 1382.
[2]. الفكر الديني اليهودي، ص 110.
[3]. عهد عتيق، دوم پادشاهان، 1.
[4]. الفكر الديني اليهودي، ص 106 ـ 109؛ موسوعة اليهود و اليهوديه، ص 117، ج 5؛ گنجينهاي ازتلمود، ص 369.
[5]. عهد عتيق، حزقيال، 38 ـ 39؛ گنجينهاي از تلمود، ص 355؛ زكريا، 14: 1ـ 3.
[6]. تورات، سفر پيدايش، 14 و 15؛ برشيت ربا، 42: 4 به نقل از گنجينهاي از تلمود، ص355.
[7]. عهد عتيق، حزقيال، ب 29 و 38.
[8]. همان، مزامير داود، 3: 7، 8، 9، 10، 12، 13، 17، 20 و 10: 12.
[9]. همان، اشعيا، 33: 17 و 20.
[10]. همان، دانيال، 4: 12.
[11]. تورات، پيدايش، 17: 18ـ20.
[12]. عهد عتيق، مزمور 37.
[13]. همان، 72: 7 ـ 18.
[14]. 11: 3 ـ 9.
[15]. [1]. 12: 2 ـ 3.
- بر گرفته از کتاب آخر الزمان در ادیان ابراهیمی، چاپ اول 1389، ص117-119.