از شاخصههاي يك جامعه سالم، اقتصاد سالم است. اگر از منابع ثروت در جامعه به درستي استفاده شود و امكانات توليد و توزيع در اختيار عدهاي خاص نباشد بلكه حكومت به همه قشرها توجه كرده و براي همه امكانِ بهره گيري از سرمايهها را فراهم كند، جامعهاي ساخته ميشود كه امكان رشد معنوي نيز در آن بيشتر است. در قرآن كريم و روايات معصومين(عليهم السلام) نيز به جنبه اقتصادي و بهينه سازي وضع معيشتي مردم توجه شده است. بنابراين در حكومت قرآني حضرت مهدي(عجل الله تعالي فرجه الشريف) براي اقتصاد جهان برنامه جامعي تدوين شده است كه بر اساس آن اولا امر توليد سامان مييابد و از منابع طبيعي و مواهب خدايي بهترين بهره برداري ميشود و ثانياً ثروت به دست آمده به شكل عادلانه بين همه طبقات توزيع ميگردد.
بجاست در اينباره به روايات نيم نگاهي بيندازيم.
1. بهره وري از منابع طبيعي
يكي از مشكلات بخش اقتصاد، استفاده نكردن صحيح و بجا از مواهب الهي است. نه از تمام ظرفيت خاك استفاده ميشود و نه از آب به درستي در راه احياء زمين بهره برداري ميگردد. در زمان امام مهدي(عجل الله تعالي فرجه الشريف) و به بركت حكومت حقّ او آسمان، سخاوتمندانه ميبارد و زمين بي دريغ بار ميدهد.
امام علي(عليه السلام) فرمود:
«... وَلَوْ قَدْ قامَ قائمُنا لاََنْزَلَتِ السَّماءُ قَطْرَها وَ لاََخْرَجَتِ اْلاَرْضُ نَباتَها... ( 1 )
و چون قائم ما قيام كند، آسمان باران ميريزد و زمين گياه بيرون ميآورد...».
در زمان حاكميت آخرين حجّت حقّ همه زمين و امكانات آن در اختيار امام خوبان قرار ميگيرد تا سرمايهاي كلان براي پي ريزي اقتصادي سالم فراهم شود.
امام باقر(عليه السلام) فرمود:
«...تُطْوي لَهُ الاَْرْضُ وَ تَظْهَرُ لَهُ الْكُنُوزُ... ( 2 )
زمين براي او پيچيده ميشود (در لحظهاي از نقطهاي به نقطه ديگر ميرود) و تمام گنجهاي آن براي او آشكار ميگردد.»
2. توزيع عادلانه ثروت
از مهمترين عوامل اقتصاد بيمار در جوامع بشري، انباشته شدن ثروت در نزد گروهي خاصّ است. هميشه اينگونه بوده است كه افراد يا جمعيت هايي كه براي خود ـ به هر دليل ـ امتيازي قائل بودهاند بر انبارهاي ثروت عمومي چنگ انداخته و آن را در جهت منافع شخصي و گروهي به كار بردهاند. امام مهدي(عجل الله تعالي فرجه الشريف) با اينان مقابله خواهد كرد و ثروت همگاني را در اختيار همگان خواهد گذاشت و عدالت علوي را به همه نشان خواهد داد.
امام باقر(عليه السلام) فرمود:
«اِذا قامَ قائمُ اَهْلِ الْبَيتِ قَسَّمَ بِالسَّوية وَعَدَلَ فِي الرَّعِيةِ... ( 3 )
وقتي قائم خاندان پيامبر(صلي الله عليه و آله وسلم) قيام كند (اموال را) به مساوي تقسيم ميكند و در ميان خلق به عدالت رفتار ميكند.»
در زمان آن حضرت اصل مساوات و برابري به اجرا در ميآيد و همگان از حقوق انساني و الهي خود بهره مند ميشوند.
پيامبر اكرم(صلي الله عليه و آله وسلم) فرمود:
«شما را به مهدي(عجل الله تعالي فرجه الشريف) بشارت ميدهم كه در امّت من برانگيخته خواهد شد... او اموال را به درستي تقسيم ميكند. كسي پرسيد: مراد چيست؟ فرمود: يعني بين مردم مساوات را اجرا خواهد كرد.» ( 4 )
و ره آورد اين مساوات در سطح جامعه آن است كه فقر و تهيدستي ريشه كن گرديده و فاصلههاي طبقاتي برچيده ميشود.
امام باقر(عليه السلام) فرمود: «... امام مهدي(عجل الله تعالي فرجه الشريف) ميان مردم به مساوات رفتار ميكند به گونهاي كه كسي پيدا نشود كه نيازمند زكات باشد.» ( 5 )
3. عمران و آباداني
در حكومتهاي بشري، بخش هايي از محيط زندگي آباد ميشود كه به نحوي در ارتباط با حاكمان و اطرافيان و همفكران ايشان و يا طبقه اشراف و بزرگان و صاحب نفوذها باشد و بقيه طبقات فراموش ميشوند ولي در حكومت امام مهدي(عجل الله تعالي فرجه الشريف) كه امر توليد و توزيع ساماندهي ميگردد همه جا به نعمت و آباداني ميرسد.
امام باقر(عليه السلام) در توصيف روزگار امام مهدي(عجل الله تعالي فرجه الشريف) فرمود:
«... فَلا يبْقي فِي الاَْرْضِ خَرابٌ اِلاّعُمِّرَ...». ( 6 )
در تمام زمين هيچ ويرانهاي نميماند جز اينكه آباد ميگردد.
-پی نوشت ها:
1. بحارالانوار، ج 10، ص 104 ـ خصال / 626.
2. كمال الدين، ج 1، باب 32، ح 16، ص 603.
3. الغيبة نعمانى، باب 13، ح 26، ص 242.
4. بحارالانوار، ج 51، ص 81.
5. همان، ص 390.
6. كمال الدين، ج 1، باب 32، ح 16، ص 603.