مقدمه:
دوران آخرالزمان ویژگیها و تحولات آن از موضوعاتی مهمی است که مورد توجه همه دینها و آيينهاي بزرگ به ويژه اديان ابراهيمي قرار دارد. اما بدلیل وابستگي اين دگرگونيها به ظهور و قيام حضرت مهدي موعود(عجل الله تعالی فرجه الشریف) و نيز ويژگيهاي خاص آن مصلح جهاني، مفهوم آخرالزمان در فرهنگ اسلامي از اهميّت ويژهاي برخوردار است. این امر موضوعی است که در نوشتار حاضر بدان پرداخته شده است.
دوره پاياني دنيا و زمان شكلگيري ظهور و حكومت مهدي موعود (عجل الله تعالي فرجه الشريف)
«آخرالزمان» تركيبي اضافي و به معناي بخش پاياني زندگي دنيا است. توجه به «آخِرالزمان» در فرهنگ بيشتر دينها و آيينهاي بزرگ ـ بهويژه در اديان ابراهيمي ـ به چشم ميخورد. اين توجه در فرهنگ اسلامي از اهميّت ويژهاي برخوردار است.
واژه آخرالزمان در قرآن به كار نرفته است؛ اما مطالب گوناگوني در باره آن، از آيات قابل استفاده است. قرآن كريم به طور كلّي، جهانيان را به دو بخش پيشينيان و پسينيان تقسيم كــرده و بـــراي هـــر يك ويژگيهايي بيان نموده است. به نظر ميرسد بتوان پسينيان را بخشي از انسانهاي آخرالزمان دانست.
دربـــاره آغـــاز شكــلگيري و چگونگي انجام جهان، سخن روشني در آيات و روايات به چشم نميخورد؛ امـا آنگـــاه کــه سخــن از دوران آخرالزمان به ميان ميآيد،همواره به دو پديده بسيار مهم و بزرگ اشاره ميشود:
1- ولادت و برانگيخته شدن پيامبر اسلام (صلي الله عليه و آله و سلم) در جايگاه واپسين فرستاده الهي؛
2- ظهور و قيام موعود نجاتبخش، حضرت مهدي (عجل الله تعالي فرجه الشريف).
از اين رو شکي نيست اينک ما در دوران «آخِرالزمان» به سر ميبريم. اين دوران، داراي دو ويژگي مهمّ و اساسي است:
نخست: آخرين مرحله زندگي در دنياست.
با سپري شدن اين دوران، زندگي در دنيا به پايان رسيده، مرحلهاي ديگر در نظام آفرينش آغاز ميشود.
دوم: اين دوران، خود به دو بخش با ويژگيهاي خاص تقسيم ميشود.
1- دوراني سراسر انحطاط اخلاقي، ستم و بيداد؛
2- دوراني سرشار از معنويت در پرتو حكومت شايستگان.
بنيانهاي كلي باور به اين دوران را همه مذاهب و گــــروههــاي بـزرگ اسلامي پذيرفتهاند، ولــي در راستاي وابستگي اين دگرگونيها به ظهور و قيام حضرت مهدي موعود (عجل الله تعالي فرجه الشريف) و نيز ويژگيهاي شخص آن مصلح جهاني، ديدگاههاي ناهمگوني پديد آمده است.
شيعه دوازده امامي، با بهرهگيري از آموزههاي پيشوايان معصوم (عليهم السلام) حضرت مهدي (عليه السلام) را موعود امتها و حكومت ايشان را نيکوترين فرجام زندگاني انسانها بر زمين ميداند. در اين نگاه، با ظهور حضرت مهدي (عجل الله تعالي فرجه الشريف)، افزون بر بهرهمندي مردمان آن دوران، برخي از نيكترين و صالحترين و نيز بدترين و تبهكارترين انسانها كه پيشتر از دنيا رفتهاند، به دنيا باز ميگردند، تا شايستگان، از برپايي حکومت عدل و قسط شادمان، و تبهکاران، از آن عدل جهاني آزرده خاطر گردند. و دنيا، همچنــــان بــر مدار دادگري خواهد گشت، تا زندگي دنيايي پايان يابد.
پيوند مهدويّت و آخرالزمان در روایات
پيشوايان معصوم (عليهم السلام)، با الهام از وحي الهي و سرچشمههاي آن، پيوند مهدويّت و آخِرالزمان را به روشني بيان کردهاند:
رسول اكرم (صلي الله عليه و آله و سلم) فرمود: «دنيا به انجام نميرسد؛ مگر اينكه امت مرا مردي رهبري كند كه از اهلبيت من است و به او مهدي گفته ميشود».
اميرمؤمنان علي (عليه السلام) نيز بر منبر مسجد كوفه فرمود: «اگر از دنيا بيش از يك روز باقي نماند، خداوند سبحان آن روز را چنان طولاني خواهد كرد، تا اين كه مردي از خاندانم برانگيخته شود». [1]و[2]
نتیجه:
آخر الزمان از مفاهیم مورد توجه در ادیان و مذاهب جهان است. این واژه در قرآن بکار نرفته، اما مطالب متنوعی در باره این مفهوم، از آیات قرآن کریم قابل برداشت است. بنا بر مطالبی که بیان شد این دوران آخرین مرحله زندگی دنیا خواهد بود.
پینوشتها:
[1]. انتشار یافته درسایت؛ https://www.nourhedayat.ir
[2]. انتشار یافته درسایت؛ http://www.farshid72.loxblog.com/ و سایت؛http://sedgh.ir/fa/