مقدمه:
در مورد معرفی شخصیت‌ها در قرآن کریم باید گفت که، گاهی شرایط و موقعیت‌ها ایجاب می‌کند که قرآن کریم فردی را به نام معرفی کند؛ مانند ذکر نام «احمد» و «یحیی»، و گاهی افرادی را با عدد معرفی کند؛ مانند نقبای دوازده گانه بنی اسرائیل، و در برخی موارد هم مصالح ایجاب می‌کند و یا شرایط طوری است که فرد یا افراد مورد نظر را با اوصاف یا ذکر داستانی از آنان معرفی کند؛ مانند داستان عزیر پیامبر، حضرت موسی و خضر(علیهم السلام)، و اهل بیت پیامبر(علیهم السلام). براین اساس، ذکر نام حضرت مهدی (عجل الله تعالی فرجه الشریف) از این دسته موارد است که در متن حاضر بدان پرداخته شده‌است.
شیوه معرفی افراد و اشخاص در قرآن کریم
قرآن براي معرفي شخصيت ها از دو راه استفاده کرده است:
1- معرفي با اسم
نخستين راه اين است که شخصيت مورد نظر را با اسم معرفي و مطرح مي‌کند مانند: (وَ ما مُحَمَّدٌ الاّ رَسولٌ قَد خَلَت مِن قَبلِهِ الرُّسُل...)
«و محمد نيست مگر پيغمبري از طرف خدا که پيش از او نيز پيغمبراني بودند...».
2- معرفي با صفت و ويژگي
شيوه ي دوّم، معرفي با صفت و ويژگي است که در قرآن نمونه هايي دارد، از جمله اين که در مورد پيامبر اکرم(صلي الله عليه و آله وسلم) آمده است:
(الّذينَ يتَّبِعونَ الرَّسولَ النَّبیِّ الامّیِّ ... يَأمُرُهُم بِالمَعروف و يَنهاهُم عَنِ المُنکَرِ وَ يحِلُّ لَهُمُ الطَّيبِّاتِ وَ يُحَرِّمُ عَلَيهِمُ الخَبائِث ...)؛
«کساني که از پيامبر تبعيت مي کنند ... که پيامبر، ايشان را به کارهاي پسنديده دستور مي‌دهد و از کارهاي زشت و ناپسند، باز مي دارد و به ايشان امور پاکيزه را حلال و امور ناپسند را حرام کرده است».
در معرفي ولي مؤمنان (عليه السلام) نيز از اين شيوه استفاده کرده است:
(انَّما وَليُّکمُ اللهُ وَ رَسولُهُ وَ الَّذينَ ءامَنوا الَّذينَ يُقيمونَ الصَّلَوةَ وَ يُؤتونَ الزَّکاةَ وَ هُم راکِعونَ)؛
« صاحب امر شما خدا و رسول او و کساني اند که نماز را بر پا مي دارند و زکات مي پردازند درحالي که در رکوع باشند».
شناساندن با صفت بهترين راه معرفي است. اين نوع معرفي راه را بر سودجويان مي بندد؛ در معرفي با اسم مي توان نام جعلي درست کرد؛ امّا بهره برداري از صفات کار آساني نبوده و قابل جعل نيست. از اين رو مي بينيم در جريان حضرت طالوت (عليه السلام)، خداوند متعال در آيه ي 248 سوره ي بقره، بعد از آن که ايشان را به اسم معرفي مي کند، بلافاصله ايشان را با صفت و نشانه‌ي (تابوتٌ فيه سَکِينة) «صندوقي که داراي آرامش است»، معرفي مي کند تا جلوي هرگونه اشتباه احتمالي گرفته شود.
نتیجه:
پس روشن شد که:
1- تنها راه معرفي، ذکر نام امام مهدي (عليه السلام) نيست، و حضرت از راه‌هاي ديگر (صفات) معرفي شده اند و قرآن به طرق ديگر به وجود ايشان و حکومت جهانيشان اشاره کرده است.
2- مصالحي در کار بوده که نام اهل بيت (عليهم السلام) در قرآن ذکر نشود که مهم ترين آن‌ها محفوظ ماندن قرآن از تحريف است.
پی‌نوشت‌ها:
[1]. آل عمران (3) ، 144 .
[1]. اعراف (7) ، 157 .
[1]. مائده (5) ، 55 .
