مقدمه:
تعدادی از آیات کریمه ی قرآن هم با تأویل وتفسیر ائمه ی معصومین (علیهما السلام) بر این حقیقت دلالت دارد وبرای بشریت آینده ای درخشان و سرشار از سعادت وخوشبختی را پیش بینی می نماید و قاطعانه بر این مسئله تکیه دارد که اگرچه اکنون جامعه بشری بر محور استکبار و استضعاف و خودخواهی قدرتمندان و ثروتمندان زورگو قرار گرفته اما دوامی ندارد و اساس و پایه ی آن متزلزل است و فرو خواهد ریخت و سرانجام بشریت از آینده ای درخشان برخواردار خواهد گردید و زمام امور به دست کسی خواهد افتاد که دست قدرتهای زورگو و مستکبران خودخواه را از سر جامعه ی انسانی کوتاه و حکومتی بر پایه عدل و قسط در جهان برقرار می سازد و نظام جامعه را اصلاح وظلم وستم را از میان برمی دارد.
فَلَمَّا فَصَلَ طَالُوتُ بِالْجُنُودِ قَالَ إِنَّ اللَّهَ مُبْتَلِيكُم بِنَهَرٍ فَمَن شَرِبَ مِنْهُ فَلَيْسَ مِنىّ ِ وَ مَن لَّمْ يَطْعَمْهُ فَإِنَّهُ مِنىّ ِ إِلَّا مَنِ اغْتَرَفَ غُرْفَةَ بِيَدِهِ فَشَرِبُواْ مِنْهُ إِلَّا قَلِيلًا مِّنْهُمْ فَلَمَّا جَاوَزَهُ هُوَ وَ الَّذِينَ ءَامَنُواْ مَعَهُ قَالُواْ لَا طَاقَةَ لَنَا الْيَوْمَ بِجَالُوتَ وَ جُنُودِهِ قَالَ الَّذِينَ يَظُنُّونَ أَنَّهُم مُّلَقُواْ اللَّهِ كَم مِّن فِئَةٍ قَلِيلَةٍ غَلَبَتْ فِئَةً كَثِيرَةَ بِإِذْنِ اللَّهِ وَ اللَّهُ مَعَ الصَّبرِِين (بقره/249) چون طالوت سپاهش را به راه انداخت، گفت: خدا شما را به جوى آبى مى آزمايد: هر كه از آن بخورد از من نيست، و هر كه از آن نخورد يا تنها كفى بياشامد از من است. همه جز اندكى از آن نوشيدند. چون او و مؤمنانى كه همراهش بودند از نهر گذشتند، گفتند: امروز ما را توان جالوت و سپاهش نيست. آنانى كه مى دانستند كه با خدا ديدار خواهند كرد، گفتند: به خواست خدا چه بسا گروه اندكى كه بر گروه بسيارى غلبه كند، كه خدا با كسانى است كه پاى مى فشرند.
ابو بصير از حضرت صادق عليه السّلام نقل كرده كه فرمود: خداوند اصحاب موسى را به وسيله نهر آبى امتحان كرد چنان كه خدا فرمود: إِنَّ اللَّهَ مُبْتَلِيكُمْ بِنَهَرٍ اصحاب قائم هم چنين امتحان خواهند داشت (بحارالانوار، ج52، ص332، ح56)
پيام ها:
1. قبل از برخورد و مقابله با دشمن، بايد تمرين مقاومت كرد. مُبْتَلِيكُمْ بِنَهَرٍ
2. مدير بايد نيروهاى غير مفيد را طرد كند. فَمَنْ شَرِبَ مِنْهُ فَلَيْسَ مِنِّي
3. تسليم فرمانده بودن، رمز موفقيّت است. مَنْ لَمْ يَطْعَمْهُ فَإِنَّهُ مِنِّي
4. حسابِ نيازِ ضرورى، از حسابِ رفاه كامل جداست. إِلَّا مَنِ اغْتَرَفَ غُرْفَةً بِيَدِهِ
5. كسانى كه از ميدان امتحان پيروز بيرون آيند، اندك هستند. إِلَّا قَلِيلًا
6. انقلابى بودن مهم نيست، انقلابى ماندن مهم است. در اين ماجرا شعار دهنده بسيار بود، ولى آنان كه در آزمايشات موفق شدند، اندك بودند. إِلَّا قَلِيلًا مِنْهُمْ
7. ايمان به معاد و وعده هاى الهى، توانايى ايستادگى در برابر سختى ها و مشكلات را ايجاد مى كند. مُلاقُوا اللَّهِ
8. فراوانى عِدّه و عُدّه ى دشمن در برابر اراده ى خداوند چيزى نيست. كَمْ مِنْ فِئَةٍ قَلِيلَةٍ غَلَبَتْ فِئَةً كَثِيرَةً بِإِذْنِ اللَّهِ
9. نيروهاى كيفى بر نيروهاى كمّى برترى دارند. كَمْ مِنْ فِئَةٍ قَلِيلَةٍ غَلَبَتْ
10. مؤمن مخلص، پيروزى را از خدا مى داند. بِإِذْنِ اللَّهِ
22- وَ الْعَصْرِ* إِنَّ الْانسَانَ لَفِى خُسْرٍ* إِلَّا الَّذِينَ ءَامَنُواْ وَ عَمِلُواْ الصَّالِحَاتِ وَ تَوَاصَوْاْ بِالْحَقّ ِ وَ تَوَاصَوْاْ بِالصَّبرِْ.
سوگند به اين زمان* كه آدمى در خسران است* مگر آنها كه ايمان آوردند و كارهاى شايسته كردند و يكديگر را به حق سفارش كردند و يكديگر را به صبر سفارش كردند.
مفضّل بن عمر گويد: از امام صادق (عليه السّلام) از معناى قول خداى تعالى كه مى فرمايد: وَ الْعَصْرِ إِنَّ الْإِنْسانَ لَفِي خُسْرٍ پرسيدم. گفت: (العصر) عصر خروج قائم (عليه السّلام) است إِنَّ الْإِنْسانَ لَفِي خُسْرٍ يعنى دشمنان ما. إِلَّا الَّذِينَ آمَنُوا يعنى به آيات ما ائمّه، وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ يعنى همراهى با برادران وَ تَواصَوْا بِالْحَقِّ يعنى به امامت، وَ تَواصَوْا بِالصَّبْرِ يعنى در دوران فترت (غيبت امام). (کمال الدین و تمام النعمه، ج2، ص656، ح1)
پيام ها
1. انسان از هر سو در خسارت است (إِنَّ الْإِنسَانَ لَفِي خُسْرٍ).
2. تنها راه جلوگيري از خسارت، ايمان و عمل است (آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ).
3. ايمان و عمل صالح و پذيرش حق و شکيبايي، بهره گيري درست از سرمايه هاي وجودي خويش است.
4. به فکر خود بودن، کافي نيست؛ مؤمن در فکر رشد و تعالي ديگران است (تَوَاصَوْا بِالْحَقِّ).
5. اقامه حق، به استقامت نياز دارد (تَوَاصَوْا بِالْحَقِّ وَتَوَاصَوْا بِالصَّبْرِ).
6. جامعه، زماني اصلاح مي شود که همه مردم در امر به معروف و نهي از منکر شرکت داشته باشند؛ همه پند دهند و همه پند پذيرند (وَتَوَاصَوْا بِالْحَقِّ) کلمه تواصوا بر کار طرفيني دلالت دارد.
پی نوشت ها :
1. بحارالانوار، ج52، ص332، ح56
2. کمال الدین و تمام النعمه، ج2، ص656، ح1
3. تفسیر نور
