مقدمه:
روایات اهل بیت(علیهم السلام) پیرامون نسب حضرت مهدی (عجل الله تعالی فرجه الشریف) آنقدر شفاف و دقیق است که راه اشتباه و یا هرگونه سوء استفاده افراد مغرض را خواهد بست. در روایات مختلف از آن حضرت به عنوان نهمین فرزند امام حسین (علیه السلام) یاد شده است. علاوه بر آن شمایل و ابعاد مختلف شخصیت والای آن حضرت را نیز برای همگان بیان و روشن می‌سازد.
1- نَسَب
وجود مبارک امام زمان (علیه السلام) از شجره طیّبه آل محمّد است که پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلم) به ایشان مباهات کرده‌اند و ایشان را از مفاخر اهل بیت : برشمرده‌اند. آنجا که می‌فرمایند :
«وَمِنّا مَهدِیُّ هذه الامَّةِ».[1]
و نیز فرمود :
«المَهْدیُّ مِنّا اَهْلَ البیتِ».[2]
در روایات، از آن حضرت به عنوان نهمین فرزند امام حسین (علیه السلام) یاد شده است. و امام رضا (علیه السلام) در روایتی از پدران خویش از امیرالمؤمنین (علیه السلام) نقل فرموده که آن حضرت به امام حسین (علیه السلام) فرمودند :
«التّاسِعُ مِنْ وُلْدِکَ یا حُسینُ هو القائمُ بِالحَقِّ وَالمُظْهِرُ لِلدّینِ والباسِطُ لِلْعَدْلِ».[3]
نهمین فرزند تو، قائم به حق است که دین را آشکار و پابرجا می‌گرداند و عدالت را در همه زمین فراگیر می‌سازد.
همچنین امام رضا (علیه السلام) از پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلم) روایت کرده اند که فرمودند :
«ومِن وُلْدِ الحسین تِسْعَةُ اَئِمَّهٍ تاسِعُهُم القائِمُ مِنْ وُلْدی».[4]
و نه امام از نسل امام حسین (علیه السلام) هستند که نهمین آن‌ها فرزندم قائم (علیه السلام) است.
و نیز امام رضا (علیه السلام) در جواب این سؤال که :
«مَن القائِمُ منکم اهلَ البیت؟».[5]
از بین شما اهل بیت، قائم کیست ؟ آن وجود مبارک را نسل چهارم خویش معرّفی می‌کنند :
«الرّابِعُ مِنْ وُلْدی ابنُ سیّدةِ الإماءِ یُطَهِّرُ اللهُ بِهِ الأرضَ مِنْ کُلِّ جَوْرٍ وَیُقَدِّسُها مِنْ کِلِّ ظُلمٍ، هُوَالّذی یَشُکُّ النّاسُ فی ولادَتِهِ...».[6]
او چهارمین فرزند من و پسر بهترین اما است که خداوند به وسیله او زمین را از هر ظلم و ستمی پاک می‌گرداند. او کسی است که مردم در ولادتش شک و تردید می‌کنند.
همچنین حضرت رضا (علیه السلام)، در آن هنگام که دعبل قصیده خود را ایراد نمود، به بیان سلسله نسب امام زمان (علیه السلام) پرداخته و فرمودند :
«الامامُ بَعدی مُحَمَّدٌ ابنی وبعدُ محمّدٍ ابنُهُ علیٍ وبعدُ علیٍ ابنُهُ الحسنُ وبعدُ الحسنِ ابنُهُ الحُجَّةُُ القائِمُ الْمُنْتَظَرُ».[7]
امام بعد از من، پسرم محمّد، و پس از او فرزندش علی و بعد از علی، فرزندش حسن و پس از او فرزندش حجّت قائم منتظر است.
سپس در بیانی دیگر، اختصاصاً نام پدر امام زمان (علیه السلام) را یادآوری نموده تا هیچ گونه تردیدی باقی نماند :
«الخَلَفُ الصّالحُ مِن وُلْدٍ أبی مُحَمَّدٍ الحسنُ بن علیٍ وهُوَ صاحِبُ الزّمانِ وهو المهدیُّ».[8]
آن خلف صالح، فرزند ابی محمّد حسن بن علی ( العسکری )، همان صاحب الزمان و مهدی موعود (علیه السلام) است.
2- شمایل
ذکر اوصاف و شمایل حضرت مهدی (علیه السلام) که در روایات فراوانی از طریق شیعه و سنّی از پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) و ائمه معصومین ، بیان شده است، مجالی برای تشکیک وسوسه گران و ایجاد تردید در دل مؤمنان باقی نگذاشته، تا امام خود را بشناسند و درباره او به اشتباه یا انحراف نیفتند. بلکه همه این مشخّصات تنها بر شخص امام زمان (علیه السلام) قابل انطباق است. و این خود، افشاگر دروغ پردازی‌های مدّعیان آن است.
ـ شباهت به پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) و امام رضا (علیه السلام)
از پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) روایت شده که فرمودند :
«المَهدیُّ مِنْ وُلْدی اسمُهُ اسمی وکُنْیَتُهُ کُنْیَتی اَشْبَهُ النّاسُ بی خَلْقاً وخُلْقاً».[9]
مهدی از فرزندان من است. نام و کنیه او همچون نام و کنیه من است و از نظر سیما و سیره، شبیه ترین فرد به من می باشد.
و نیز در کلامی دیگر فرمودند :
«اَشْبَهُ النّاسِ بی فی شَمائِلِهِ وَاقوالِهِ وأفعالِهِ».[10]
او در شمایل و گفتار و کردار، شبیه ترین فرد نسبت به من است.
همچنین در حدیثی از امام رضا (علیه السلام) آمده است که فرمودند :
«بِاَبی واُمّی سمیُّ جدّی وشَبیهی وَشَبیهُ موسَی بنِ عمرانَ».[11]
پدر و مادرم فدای آن کسی که هم نام جدّم و شبیه من و شبیه موسی بن عمران است.
نتیجه:
بنابر آن‌چه بیان شد، محدثین شیعه و سنّی، روایات متعددی از پیامبر اکرم(صلّی‌الله علیه وآله وسلم) نقل کرده‌اند که وجود مبارک امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف) از شجره طیّبه آل محمّد است و پیامبراکرم (صلی الله علیه و آله وسلم) به ایشان مباهات کرده‌اند و ایشان را از مفاخر اهل بیت: برشمرده‌اند. در این روایات حضرت مهدی (عجّل الله تعالی فرجه الشریف) از اولاد امام حسین (علیه السّلام) و شبیه ترین فرد به پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله و سلم) معرفی شده‌است.
پی‌نوشت‌ها:
[1]. اثبات الهداة ج 3 ص 614.
[2]. کتاب الفتن، باب2-2، ص291.
[3]. إعلام الوری بأعلام الهدی، ج2، ص229.
[4]. عوالم العلوم و المعارف و الأحوال من الآیات و الأخبار و الأقوال، ج 15، ص 290.
[5]. كمال الدين و تمام النعمة ، ج 2، ص 371.
[6]. إعلام الوری بأعلام الهدی، ج 2، ص 241.
[7]. إعلام الوری بأعلام الهدی،ج 2، ص 68.
[8]. البغدادي، ابن الخشاب، تاريخ مواليد الأئمة، ج 1، ص،44.
[9]. كمال الدين و تمام النعمة ،ج 1، ص 286.
[10]. بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار علیهم السلام، ج 52، ص 379.
[11]. كمال الدين و تمام النعمة، ج 2، ص 370.
