مقدمه:
« فِي ابْنَةِ رَسُولِ اللَّهِ صلي الله عليه و آله لِي أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ».[1]
حضرت مهدي (عجل الله تعالي فرجه الشريف): الگوي خوب من (رفتار و کردار ....) دختر رسول خدا (صلي الله عليه و آله) است.
گرچه به کنه و عمق اين موضوع نميتوان رسيد و انديشه و بيان ما قاصر است از ترجمان بيان امام، اما شايد بتوان تا حدي جلوههايي از اين ساحت الگويي را دريافت و در پي آن؛ تلاش جامعه منتظر بر اين باشد که به پيروي از امام خود به آن اهداف و رفتارها نزديک گردد.
1- درک عظمت فقدان نبي و ظلم بر وصي
وقتي ام سلمه ـ که از همسران خوب پيامبر و چون مادري دلسوز براي فاطمه (سلام الله عليها) بود ـ از حال و احوال او ميپرسد؛ فاطمه (سلام الله عليها) با او چنين درد و دل ميکند: « أَصْبَحْتُ بَيْنَ كَمَدٍ وَ كَرْبٍ فُقِدَ النَّبِيُّ وَ ظُلِمَ الْوَصِيُّ هُتِكَ وَ اللَّهِ حِجَابُهُ»؛ بين افسردگي و اندوه صبح نمودم زيرا نبي اسلام از دست رفت و به وصي او ظلم شد.[2] غم فاطمه از هتک حرمت الهي است و از فقدان پيامبر و ظلم بر وصي او.
و چون زنان مدينه حال او را ميپرسند، فاطمه پس از ذکر فقدان پيامبر و ظلم بر وصي،از آنان شکوه ميکند؛ از همسرانشان. از رفتار مردانشان و جامعه.[3]
همين اندوه و نيز غم برگشت مردم به جاهليت را به عنوان شکواييه همه اهل بيت ميبينيم. همان که قرآن بر آن تاکيد کردهبود: {وَ ما مُحَمَّدٌ إِلاَّ رَسُولٌ قَدْ خَلَتْ مِنْ قَبْلِهِ الرُّسُلُ أَ فَإِنْ ماتَ أَوْ قُتِلَ انْقَلَبْتُمْ عَلى أَعْقابِكُمْ }...[4]؛ و محمد (صلي الله عليه و آله) نيست مگر پيغمبرى از طرف خدا كه پيش از او نيز پيغمبرانى بودند و از اين جهان در گذشتند، اگر او نيز به مرگ يا شهادت در گذشت باز شما بدين جاهليت خود رجوع خواهيد كرد.
غم فاطمه و ائمه از سويي فقدان نبي است و از سويي ظلم بر وصي است و همراهي جامعه اي تماشاگر با ظالمان .
درک عظمت فقدان اشرف مخلوقات که تمام انبيا و اوصيا چشم عنايت به او بستهاند. درک جايگاه وحي و اضطرار بشر به رسول خدا و مسير او. درک تنهايي و غربت و مظلوميت رسول خدا وآزار و اذيتهايي که هيچ کسي مانند او متحمل آن نشده {ما أوذي نبي مثل ما أوذيت}.[5]
فقدان اين شخصيت به مقدار عظمت او بزرگ است. لذا دوري از او براي زهرا (سلام الله عليها) هراس انگيز است و ناله و ضجه آور و خبر اين که زودتر از همه به رسول خدا (صلي الله عليه و آله) ملحق ميشود، شادي آفرين و آرامش بخش. فقدان چنين شخصيت با عظمتي که در عين پدر بودن، براي او رسول الله (صلي الله عليه و آله) بود و فرستاده با عظمت حبيب او .
از سويي ديگر؛ درک ظلم بر وصي و اين که سفارش پيامبر (صلي الله عليه و آله) ناديده گرفته شده و وصي او که تنها راه هدايت بشر است؛ کنار زده شده و ظالمانه ناديده گرفته شدهاست؛ خار در چشم و استخوان در گلويي او را در مييابد عدم ياوري و بيعت شکني .
شکواي فاطمه (سلام الله عليها) دو جنبه دارد وشکواي ائمه اطهار (عليهم السلام) و حضرت مهدي (عجل الله تعالي فرجه الشريف) نيز همان دو جنبه را داراست؛ همين غم و اندوه و شکواييه را در دعاي افتتاح ميبينم و ناله و شکواييه که منتظران دارند: « اللَّهُمَّ إِنَّا نَشْكُو إِلَيْكَ فَقْدَ نَبِيِّنَا وَ غَيْبَةَ وَلِيِّنَا وَ شِدَّةَ الزَّمَانِ عَلَيْنَا وَ وُقُوعَ الْفِتَنِ بِنَا وَ تَظَاهُرَ الْأَعْدَاءِ عَلَيْنَا وَ كَثْرَةَ عَدُوِّنَا وَ قِلَّةَ عَدَدِنَا اللَّهُمَّ فَافْرُجْ ذَلِكَ بِفَتْحٍ مِنْكَ تُعَجِّلُهُ وَ نَصْرٍ مِنْكَ تُعِزُّهُ وَ إِمَامِ عَدْلٍ تُظْهِرُه»؛ بار الها! به درگاه تو از فقدان پيامبر و غيبت ولىّ خود و سختى زمانه و وقوع فتنهها و چيرگى دشمنان و كثرت دشمنان و كمى عددمان شكايت مىكنيم. بار الها! با فتح عاجل و نصرت عزّتمند خود و امام عادلى كه ظاهر مىسازى فرج را برسان.[6]
2- تلاش خستگي ناپذير
حضرت زهرا (سلام الله عليها) با تمام کوشش شبانه و روزانه، پنهان و آشکارا، افراد را به دين خدا و ولي خدا دعوت مينمود. چه شبانه که به اتفاق اميرالمؤمنين (عليه السلام) و حسنين (عليهما السلام) به درب خانه انصار و مهاجر ميرفت و تک تک با افراد سخن ميفرمود[7] و چه به صورت آشکارا در مسجد پيامبر در حضور همه و يا با نالهها و گريههاي شبانه و روز خود.
حضرت مهدي (عجل الله تعالي فرجه الشريف) نيز تلاشگري است خستگي ناپذير الجحجاح المجاهد. [8] عنايات او فقط در حد راه نشان دادن به محروم گمشدهاي خلاصه نميشود. در طول تاريخ؛ هدايتها، جلوه نماييها و الطاف او بي حد و اندازهاست.
امام سجاد در وصف منتظران حضرت مهدي چنين فرمودند: « الدُّعَاةُ إِلَى دِينِ اللَّهِ سِرّاً وَ جَهْراً» [9]؛ منتظران پنهان و آشکارا، افراد را به دين خدا دعوت ميکنند.
3- مبارزه و دفاع از دين
حضرت زهرا( سلام الله عليها) با همه وجود از دين دفاع نمود، و در عين مظلوميت و غربت بر سختيها استقامت نمود و در آخر جان خود را فداي ولي خدا و وصي نبي خدا نمود. تحمل و صبر حضرت مهدي (عجل الله تعالي فرجه الشريف) براي دفاع از دين است .براي جامعه منتظر که الگوي خود را امام خود و حضرت زهرا (سلام الله عليها) قرار دادهاست؛ مبارزه و دفاع از دين، مهمترين وظيفه است .
نتیجه:
حضرت مهدي (عجل الله تعالي فرجه الشريف) تلاشگري خستگي ناپذير براي دفاع از دين است. براي جامعه منتظر که الگوي خود را امام خود و حضرت زهرا (سلام الله عليها) قرار دادهاست؛ مبارزه و دفاع از دين، مهمترين وظيفه است .
پینوشتها:
[1]. بحارالأنوار،ج53، ص 178.
[2]. بحارالأنوار، ج 43، ص 156.
[3]. معاني الاخبار، ص 354.
[4]. آل عمران 114.
[5]. المناقب، ج3 ، ص247.
[6]. کمال الدين و تمام النعمه، ج2، ص 514.
[7]. بحارالأنوار. ج29، ص191.
[8]. مصباحالمتهجد، ص 409 .
[9]. بحارالأنوار، ج 36 ، ص 386.
پدیدآورنده: محمد صابر جعفري