مقدمه:
يکي از آرمان‌ها و اهداف قيام امام زمان (عجل الله تعالي فرجه الشريف) احياي دستورها و احکام الهي است؛ همان گونه که در دعاي عهد مي‌خوانيم: « اوست احياگر احکام تعطيل شده قرآن». به تبع چنين مطلبي، منتظران حضرت مهدي (عجل الله تعالي فرجه الشريف) ـ که سعي در هماهنگي اعمال خود با ايشان دارند ـ بايد در صدد تلاش براي يادگيري احکام الهي و عمل به آن نيز باشند. احکام منتظران، سلسله مطالبي است که از مسائل و احکام شرعي مربوط به مناسبت‌ها و اماکن و اعمال متناسب با امام زمان (عجل الله تعالي فرجه الشريف) سخن مي‌گويد.
پرسش: آيا نماز مسجد جمکران بر تمام کساني که به آن مسجد مي‌روند واجب است؟
پاسخ: خير، مگر اين كه نذر صحيح كرده باشد.
پرسش: اگر كسي نتواند به خاطر سختي، نماز حضرت ولي‌عصر (عجل الله تعالي فرجه الشريف) را بخواند، آيا ممکن دو ركعت نماز مستحبي ساده خوانده و ثوابش را به امام زمان (عجل الله تعالي فرجه الشريف) هديه كند؟
پاسخ بلي.
پرسش: آيا نماز امام زمان (عجل الله تعالي فرجه الشريف) قنوت هم دارد؟
پاسخ: بلي.
پرسش: آيا زير زمين مسجد هم حكم مسجد را دارد؟
پاسخ: بلي.
پرسش: برخي از افراد براي برآورده شدن حاجات خود، تسبيح يا مهر و امثال آن را از مسجد جمكران بيرون مي‌برند؛ آيا اين کار شرعاً جايز است؟
پاسخ:
حضرت آيت‌الله خامنه‌اي (دام ظله): جايز نيست.
حضرت آيت‌الله فاضل (رحمه الله): حرام است و احكام غصب بر آن مترتب مي‌شود.
حضرت آيت‌الله صافي (دام ظله): جايز نيست.
حضرت آيت‌الله مكارم (دام ظله): اين كار شرعاً حرام است و كساني كه چيزي از مساجد برده‌اند هر چه زودتر بايد برگردانند.
حضرت آيت‌الله سيستاني (دام ظله): جايز نيست.
حضرت آيت‌الله بهجت (رحمه الله): حرام و غصب است.[1]
پرسش: آيا نماز امام زمان (عجل الله تعالي فرجه الشريف) اذان و اقامه دارد؟
پاسخ: خير. براي خواندن نمازها غير از نمازهاي واجب روزانه، اذان و اقامه گفته نمي‌شود.
پرسش: آيا مسجد جمكران، نماز زيارت دارد؟
پاسخ: خير.
پرسش: آيا نماز در محراب مسجد جمكران، ثواب بيشتري دارد؟
پاسخ: خير.
پرسش: آيا بانواني كه عذر شرعي دارند، مي‌توانند به کنار چاه مسجد جمكران بروند؟
پاسخ: بله، مانعي ندارد.
پرسش: در مسجد جمکران آيا مي‌شود اول نماز امام زمان (عجل الله تعالي فرجه الشريف)، و بعد نماز تحيت را خواند؟
پاسخ: مانعي ندارد، ولي بهتر است اول نماز تحيت مسجد خوانده شود.
پرسش: آيا هر بار كه وارد مسجد مي‌شويم، نياز به نماز تحيت است؟
پاسخ: در هر بار كه توفيق سفر به جمكران نصيب شود، يك بار خواندن آن كافي است.
پرسش: آيا با وضويي كه به قصد خواندن نماز امام زمان (عجل الله تعالي فرجه الشريف) گرفته‌ايم، مي‌توانيم نماز يوميه را بخوانيم؟
پاسخ: مانعي ندارد.
پرسش: آيا قسمت‌هايي كه به مسجد جمكران اضافه شده، حكم آن مسجد را دارد يا بايد اعمال مسجد در همان مسجد قديم به جا آورده شوند؟
پاسخ: ظاهر اين است كه آنچه در مسجد توسعه داده مي‌شود، جزء مسجد است و اعمال مزبور را در تمام آن مي‌توان انجام داد، همان گونه كه توسعه مسجد الحرام و مسجد النبي و مسجد كوفه نيز در حكم اين مساجد است.
اردوهاي جمكران
يكي از مشکلاتي كه در رابطه با جمكران و مراکز منتسب به امام زمان (عجل الله تعالي فرجه الشريف) مطرح است، بي‌توجهي به مسائل شرعي از سوي زائران و افرادي است كه در قالب اردو به اين اماكن مقدس مشرف مي‌شوند. به چند نمونه از آن‌ها اشاره مي‌شود:
1. اختلاط دختر و پسر در طول سفر و نشست‌ها؛ چرا که اين گونه اجتماعات باعث مفسده است، بايد از آن دوري کرد.[2]
2. ملتزم نبودن به مسائل شرعي، همچون رعايت حجاب و نماز اول وقت.
3. چشم چراني.
4. خرافه گويي.
5. اشتباه گرفتن زيارت با سياحت.
6. بي‌توجهي به حقوق ديگران.
7. رفتن زنان متأهل به اردوي جمكران بدون اذن شوهر، در حقيقت معصيت است.
8. استفاده از سي‌دي‌ها يا نوارهاي مبتذل در طول مسير.
نتیجه:
منتظران حضرت مهدي (عجل الله تعالي فرجه الشريف) ـ که سعي در هماهنگي اعمال خود با ايشان دارند ـ بايد در صدد تلاش براي يادگيري احکام الهي و عمل به آن نيز باشند. احکام منتظران، سلسله مطالبي است از مسائل و احکام شرعي مربوط به مناسبت‌ها و اماکن و اعمال متناسب با امام زمان (عجل الله تعالي فرجه الشريف) مطابق با نظرات برخی فقها که مورد بحث واقع شد.
پی‌نوشت‌ها:
[1]. مسائل جديد، ج5، ص77.
[2]. جامع المسائل فاضل، ج1، س1720؛ استفتائات امام، ج3،س13؛ اجوبة الاستفتائات، س806 و استفتائات مكارم، ج1، س805.
پدید آورنده: حجت‌الاسلام والمسلمين محمود اكبري.
