مقدمه
بدون شک؛ ما برای رسیدن به آرمانشهر موعود مهدوی، مسیر پرفراز و نشیبی را باید پشت سر بگذاریم. قرآن كریم در این رابطه می فرماید: وارثان زمین و به عبارت دیگر یاران امام عصر (علیه السلام) «عبادی الصالحون» هستند. یعنی بندگان شایسته ای كه قطعا امتحانات بسیاری را پشت سر می گذارند لذا برای گذر از این امتحانات سخت در ایام پر تلاطم غیبت، قطعاً شناخت الگوهای مناسب به ما كمك می كند كه یكی از این الگوها، شخصیت كامل و وارسته حضرت زینب (سلا م الله علیها) است زیرا زینب کبری دارای شخصیت چند بُعدی است؛ دانا و خبیر و دارای معرفت والا و یک انسان برجسته است که هر کس با آن بزرگوار مواجه می شود، در مقابل عظمتِ دانایی و روحی و معرفت او احساس خضوع میکند
عمل به تکليف الهي
ارزش و عظمت حضرت زينب کبري(سلام الله علیها)، به خاطر موضع و حرکت عظيم انساني و اسلامي ایشان براساس تکليف الهي است. بخش عمده ي اين عظمت از این جاست که اولاً موقعيت را شناخت؛ هم موقعيت قبل از رفتن امام حسين (عليه السلام) به کربلا، هم موقعيت لحظات بحراني روز عاشورا، هم موقعيت حوادث بعد از شهادت امام حسين (عليه السلام) را، و ثانياً طبق هر موقعيت، يک انتخاب کرد که مهمترین درس از انتخاب های حضرت زینب (سلام الله علیها) شناخت زمانه و عمل به تکلیف خود و نهراسیدن از مشکلات و سختی‌های دفاع و عمل به تکلیف الهی است.
معرفت نسبت به امام
اولین و مهمترین، مسئله برای حضرت زینب (سلام الله علیها) «معرفت نسبت به امام» است. تمام خطبه های ایشان در همین راستا ایراد شده که در حقیقت دمیدن روح حیات به جامعه بشری است. خطبه های حضرت (زینب سلام الله علیها) حاکی از این است که چرا امام خود را نشناختید و بر علیه او شمشیر کشیدید؟ امروزه اگر شخصی سخنان حکیمانه حضرت زینب (سلام الله علیها) را دنبال کند بهتر می تواند به حقیقت این حدیث شریف رسول خدا(ص) پی ببرد که فرمودند: «من مات ولم یعرف امام زمانه مات میته جاهلیه؛ آن کس که بمیرد در حالی که امام زمانش را نمی شناسد به مرگ جاهلیت مرده است». حضرت زینب (سلام الله علیها) بالاترین معرفت را نسبت به امام زمان خویش داشته اند و یکی از جنبه‌هایی که ایشان را اینچنین شاخص کرده است؛ همین «معرفت نسبت به امام زمان»است.
حمایت از امام عصر
حضرت زینب (سلام الله علیها) الگوی مناسبی برای منتظران هستند. حضرت زینب (سلام الله علیها) همانند پدر بزرگوارشان که با خوابیدن در بستر رسول خدا (صلی الله علیه و آله) در لیله المبیت جان پیامبر (ص) را حفظ کرد. ایشان نیز، حفظ و حراست از امام زمان یعنی امام سجاد (علیه السلام) در عصر عاشورا را بر عهده داشتند. آن هنگام که فرماندار ناپاک کوفه، عبیدالله بن زیاد، دستور قتل امام سجاد (علیه السلام) را صادر می کند، این خروش حضرت زینب (سلام الله علیها) است که دشمن را وادار به عقب نشینی می کند؛ آنجا که فرمود: «ای پسر زیاد! دست از کشتن خاندان ما بردار؛ به خدا هرگز او را رها نخواهم کرد، مگر اینکه اگر می خواهی او را به قتل برسانی، خون مرا هم بریزی» آن حضرت با سرپرستی، حفظ و حراست از خاندان و یادگاران امام حسین (علیه السلام) در کاروان اسرا نسبت به حفظ جان امام باقر (علیه السلام) که طفلی سه ساله بودند نیز همت گماشت.امروز منتظران در عصر غیبت نسبت به امام عصر (علیه السلام) وظایفی دارند که یکی از این وظایف، حمایت از امام مهدی (عج) است. چگونگی حفاظت و یاری امام در هر عصر به حسب زمان ها و مکان ها متفاوت است. حمایت از ایشان گاهی با ذکر فضایل و صفات و نشانه ها و دلایل وجود ایشان است و گاهی با دعا کردن برای تعجیل فرج.
تصمیم و اقدام عملی
آنچه از زندگی حضرت زینب (سلام الله علیها) برای این زمان می توان آموخت «تصمیم و اقدام عملی» برای شناختن و شناساندن و معرفی امام زمان (عجل االه تعالی فرجه الشریف) و حمایت و یاری همه جانبه از امام است. دست کشیدن از هوا و هوس ها و یاری دین خدا و ولی او مهمترین نوع حمایت و یاری رساندن به امام در این روزگار است.
عبودیت
حضرت زینب (سلام الله علیها) قبل از هر چیز بنده خالص خدا بود و تا آخر عمر با معرفت کامل آن را حفظ کرد رابطه حضرت (سلام الله علیها) با خدا تا بدانجا است كه حضرت ابا عبدالله (علیه السلام) از ایشان درخواست می كنند در عبادت ها و راز و نیازهای شبانه خود ایشان را دعا كنند و از امام زین العابدین (علیه السلام) نقل است كه فرمودند: «در هیچ یك از این منزلگاه های راه، نماز شب عمه ام ترك نشد».
صبر
صبر در مصائب باعث رشد معنوی انسان می شود چرا که خداوند اجر آن را خواهد داد و باعث می شود باب رحمت الهی به روی شخص صبر کننده باز شود. اوج صبر و استقامت حضرت زینب ( سلام الله علیها) در زمان اسارت بود؛ وقتی ایشان را به کوفه بردند و در مجلس ابن زیاد حاضر شد. حضرت در این مجلس خطبه ای خواند که همگان تصور کردند کلام امیرالمومنین (علیه السلام) در کوفه طنین انداز شده است. سپس در مجلس یزید ملعون خطبه ای قراء و آتشین بیان کردند که باعث رسوایی بنی امیه شد.حضرت زینب (سلام الله علیها) چنان حماسه ای آفرید که پایه های حکومت بازماندگان معاویه را به لرزه درآورد و در آنجا قسم یاد کرد که ما جز زیبایی چیزی ندیدیم.
بصیرت
بصیرت به معنای اینکه انسان دوست و دشمن را بشناسد. تکلیف خود را بشناسد و تکلیف گرا و تکلیف محور باشد و در هر زمانه‌ای، انسان زمانه خودش باشد و تشخیص بدهد امروز وظیفه چیست و در جبهه حق قرار گیرد بصیرت از مهمترین شاخصه های منتظران است و این شاخصه در كنار تكلیف‌شناسی و تكلیف‌گرایی در حضرت زینب (سلام الله علیها) موج می زند. آنجا كه باید، سكوت می كنند و آنجا كه باید، خطبه می خوانند و مسائل را برای جامعه تبیین می كنند و ایشان شخصیتی است كه هم از خود و هم از فرزندانش در جریان دفاع از ولایت گذشت. ما امروز در دعای ندبه خطاب به امام مهدی (علیه السلام) عرض می كنیم پدر و مادر و اهل و عیالم فدای شما. آنها كه به دنبال آرمانی بزرگ هستند باید بدانند كه ما برای رسیدن به این آرمان باید از خیلی چیزها بگذریم و حضرت زینب (سلام الله علیها) در این رابطه نیز الگویی برای زنان و مردان جامعه منتظر هستند.
نتیجه:
بررسی مراتب کمال حضرت زینب( سلام الله علیها) و الگو قراردادن آن حضرت از برترین عوامل تربیت صحیح و خودسازی است که مفهوم زندگی پویا و حقیقی را به جامعه انسانی و اسلامی امروز می آموزد. این بانوی بزرگوار در تقوی و عبادت، استقامت و پایداری، حجاب و عفاف،علم و دانایی، صبر و شکیبایی و شجاعت، برای همه ما منتظران یک الگوست تا همه‌ی ما از ایشان درس بگیریم چرا که همه ما احتیاج داریم به اینکه در رفتارهای خود، یک شاخص و یک الگو در مقابل چشمشان داشته باشیم.
منابع:
بر گرفته از مطالب، سایت بیانات مقام معظم رهبری، سایت بنیاد مهدویت، خبرگزاری شبستان
لینک مطلب: pg=articles&catid=43&id=2615
