اسلام و مسیحیت با پشتوانه دینی مشابه، اشتراکات بسیاری در موضوعات مختلف با یکدیگر دارند که از جمله آنها پذیرش جایگاه والای عیسی بن مریم ع و نیز اعتقاد به رجعت دوباره او در آخرالزمان است. شاید درگذشته این تشابهات محور همگرا نگری پیروان این دو دین بوده است ولی آیا اکنون نیز چنین است؟ بد نیست برای پاسخ به این سوال به سراغ نوشته های معاصر غربی برویم و ببینیم آیا چنین همگرایی در این روزگار نیز پی گرفته می شود یا نویسندگان این آثار مسیر دیگری را در پیش گرفته اند.
کتاب «دو منجی: عیسای اسلام و عیسای مسیحیت» (Two Messiahs: The Jesus of Christianity and the Jesus of Islam) نوشته جفری جی مورتن (Jeffrey Jay Morton) است. مورتن که سابقه حضور به عنوان مبلغ مسیحی در کشورهای مختلفی همچون برزیل، تایلند، پاکستان،[1] لیبریا و گینه نو را دارد[2]، اکنون استاد پاره وقت در دانشگاه بیولا در ایالت کالیفورنیای آمریکاست که در زمینه مسیحیت اوانجلیستی مدارک دانشگاهی ارائه می کند.[3] تدریس او بیشتر در زمینه تبلیغ مسیحیت (میسیولوژی - missiology)، ادیان جهانی و به ویژه اسلام است. با توجه به سابقه حضور او در کنار مسلمانان وی دو کتاب مقایسه ای نگاشته است که یکی کتاب کنونی است و کتاب دیگر نیز "مسیحیت اسلامی: چطور مبلغان مسیحی یک انجیل اسلامی شده را تبلیغ می کنند؟" (Chrislam: How Missionaries are Promoting an Islamized Gospel) می باشد که در سال 2012 نگاشته و منتشر نموده است.[4] کتاب حاضر 163 صفحه داشته و در آوریل 2011 توسط انتشارات "IVP Books" منتشر شده است.[5]
نکته مهم در مورد نویسنده کتاب اینکه وی جزء پایه گذاران موسسه «i2» است که در زمینه تبلیغ گسترده مسیحیت در میان مسلمانان فعال بوده و نیروهای ویژه را برای این کار تربیت می نمایند. جالب اینکه افراد دیگری همچون جوئل ریچاردسون نیز عضو این تشکل بوده و از آن در سایت خویش[6] تجلیل می نماید.
با مطالعه توصیف این کتاب می توان هدف نویسنده از انتشار این کتاب را دریافت. در این توصیف آمده است:
مسلمانان عیسی را دوست دارند. وقتی شما یک مسلمان را ملاقات می کنید، با شخصی روبرو می شوید که به مسیح عشق می ورزد. مسلمانان کسی را مسلمان واقعی می دانند که عیسی را دوست داشته باشد. آیا عیسای آنها همان خصوصیات عیسایی که مسیحیان می خونند دارد یا خیر؟
این داستان در مورد گفتگوهای عیسی بن مریم اسلام (برداشت قرن هفتم [حضرت] محمد از مسیح) با عیسای ناصری و قرن اولی (از نگاه مسیحیان) است. خواننده در گفتگوی میان این دو عیسی در پیاده روی طولانی ایندو از شهر کوچک عمواس (Emmaus) تا بیت المقدس (اورشلیم) است. صحبتها، سوالات، سرگذشت و نقطه نظرات این دو خمیرمایه داستان است که با خواندن آن خواننده نگاه اسلام و مسیحیت را به عیسی مسیح در خواهد یافت.
نکته جالب توجه در کتابها و مقالاتی که این روزها با این موضوع نگاشته می شود این است که غالب نویسندگان این نوشته ها از جمله اوانجلیستهای متعصب غربی –به ویژه آمریکایی- هستند که در پی آنند که به هر نحو چهره عیسای مورد نظر مسیحیان را متفاوت از عیسای مسلمانان جلوه دهند تا از این نگاه همگرایانه –که منجی مسیحیان همان عیسی است که مسلمانان نیز در زمان ظهور امام مهدی ع منتظر آمدنش هستند- جلوگیری کنند. ایشان با پررنگ کردن نفی نگاه خدایی به عیسی ع در آیات قرآن و نیز متفاوت جلوه دادن کارکردهای عیسای اسلامی و مسیحی در آخرالزمان در این راستا گام برمی دارند.
بی جهت نیست که دکتر تام استفان پروفسور دانشگاه بیولا از این کتاب با عنوان «مباحثه ای لذت بخش که میان دو منجی رقیب یکدیگر در کمال شفافیت صورت می گیرد» تقدیر می کند و جاشوا لینگن مدیر موسسه مسیونری i2 خواندن این کتاب را برای کسانی که به امر تبلیغ مسیحیت در میان مسلمانان می پردازند ضروری می شمارد.
پی‌نوشت:
[1] - https://www.ivpress.com/cgi-ivpress/author.pl/author_id=6760
[2] - http://www.amazon.com/Jeff-Morton/e/B0054LWQ6Q
[3] - http://en.wikipedia.org/wiki/Biola_University
[4] - http://www.amazon.com/Chrislam-Missionaries-Promoting-Islamized-Gospel/dp/0984022902/ref=la_B0054LWQ6Q_1_2?s=books&ie=UTF8&qid=1410595402&sr=1-2
[5] - http://www.amazon.com/Two-Messiahs-Jesus-Christianity-Islam/dp/083085777X
[6] - http://www.joelstrumpet.com/?page_id=3101
پژوهش و تهیه گزارش: حجت الاسلام دهقانی آرانی
