مقدمه:
از مبانی و پیشفرض‌های سبک زندگی منتظرانه این است که این سبک در یک میدان مبارزاتی تعریف می‌شود، به این معنا که در طول تاریخ همواره یک نبرد تاریخی در مصاف حق و باطل وجود داشته است. سبک زندگی منتظرانه نیز به این معناست که بنا داریم برای حاکمیت حق، زمینه‌سازی کنیم. این حق، در درگیری با باطل قرار گرفته و بر اساس تصریح قرآنی «لِيُظْهِرَهُ عَلَى الدِّينِ كُلِّهِ وَلَوْ كَرِهَ الْمُشْرِكُونَ»؛ تا او را بر همه ادیان غالب سازد، هر چند مشرکان کراهت داشته باشند!» پیروز می‌شود.بنابراین، فضای حاکم بر سبک زندگی منتظرانه فضای مبارزه حق و باطل است.
زمانی که در این فضا قرار می‌گیریم دو جبهه حضور دارد؛ اول جبهه افرادی که حق‌پرست و به دنبال حاکمیت حق هستند و در جبهه مقابل افراد حق‌ستیز و باطل‌گرا قرار دارند که تنها به فکر منافع خود هستند. در این میدان مبارزه دو حزب داریم یکی حزب‌الله که حزب حق طلبان است و در مقابل نیز حزب شیطان یا باطل‌گرا هستند. در این میدان، سبک زندگی منتظرانه به عنوان مجموعه اقدامات منتظران در ساحت‌های مختلفی تعریف می‌شود که یکی از مهمترین ساحت‌های آن در حوزه رفتار با دیگران است.
«دیگران» در سبک زندگی منتظرانه به دو قسم تعریف می‌شود، یعنی منتظر در سبک زندگی خود یا با دیگرانی از جبهه خودی یا در جبهه باطل روبه‌رو است که در جبهه خودی به معنای خاص یا عام با افراد گوناگونی مواجه است؛ در معنای عام یعنی افرادی که اگرچه مسلمان نیستند اما به دنبال حاکمیت حق و از ظلم بیزار هستند و در جبهه باطل نیز عام به معنای حاکمیت یک کشور اسلامی است که به ظاهر از حکومت اسلامی دم می‌زند اما در باطن با حق در ستیز است و خود ظلم محض محسوب می‌شود.
به طور مثال جنبش 99 درصدی‌های والستریت در گذشته به نوعی جبهه حق تلقی می‌شود زیرا به دنبال تحقق حق و مبارزه با باطل بودند. بنابراین، در سبک زندگی منتظرانه با دیگرانی مواجه هستیم که در جبهه خودی و یا در جبهه باطل قرار دارند اما رویکرد کلان یک منتظر در مواجهه با این افراد در مرحله اول ارتباط با دیگرانِ جبهه خودی است که باید این دیگران را به یک همدلی و یکپارچگی برساند. به این معنا که ما به صورت یک سازمان و تشکیلات متحد باید باشیم تا در برابر جبهه دشمن که با یکدیگر متحد هستند، مبارزه کنیم.
وحدت به این معناست که ما در این جبهه باید سلایق، زبان و ملیت و دیگر خصایص را در راستای حفظ وحدت به کار بگیریم زیرا اگر وحدت از میان رود به این معناست که این تشکل از بین برود و در این صورت دشمن با سازماندهی خود می‌تواند راحت به ما ضربه بزند و حق‌پرستان را نابود کند.
وحدت در عصر غیبت امام زمان (عجل الله تعالی فرحه الشریف) وحدت مهمترین استراتژی عصر غیبت امام زمان (عجل االه تعالی فرجه الشریف) است و هر میزان وحدت در این عصر آسیب ببیند، موجودیت جبهه امام زمان (عجل االه تعالی فرجه الشریف) آسیب می‌بیند و دشمن امکان آسیب رساندن به آن را پیدا خواهد کرد
لذا وحدت یک ضرورت در عصر انتظار است و تک تک منتظران باید به این بلوغ برسند که هر اتفاقی که در جبهه حق رخ می‌دهد، نباید این وحدت آسیب ببیند و هر امری که بنا داشت به این وحدت آسیب بزند باید با آن مقابله شود.
امر به معروف در عصر غیبت، امر به وحدت است و نهی از منکر در این دوران، نهی از عوامل تفرقه‌انگیز است. هر عمل اخلاقی که در سبک زندگی منتظرانه به وحدت آسیب بزند، رذیله اخلاقی محسوب شده و باید از آن دوری شود، به عنوان مثال غیبت یک گناه کبیره است که در میدان مبارزه جبهه حق و باطل انجام غیبت موجب واگرایی میان جبهه خودی می‌شود لذا گناه کبیره است و به اعتقاد بنده در دوران غیبت امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف) غیبت کردن خیانت بزرگ به جبهه منتظران است که در واقع جزای فرد غیبت کننده جزای همان فردی است که در میدان مبارزه سنگر را باز می‌کند تا دشمن وارد شود. دروغ، بهتان، حسادت، تکبر و... از ویژگی‌های اخلاقی است که در دوران غیبت به عنوان یک خیانت بزرگ محسوب می‌شود زیرا این رفتارها، مشکلات و زهری را در جبهه انتظار ساطع می‌کند که موجب تضعیف این جبهه می‌شود.
در مقابل، فضایل اخلاقی سبک زندگی منتظرانه در رفتار با دیگران، رفتارهایی هستند که موجب همدلی، صمیمت، مهربانی، وحدت، انس و الفت در جبهه انتظار می‌شود و افراد این جبهه را به مشت گره کرده تبدیل می‌کند، به عنوان مثال سخاوت از جمله فضایل اخلاقی است که موجب نزدیکی مومنین می‌شود زیرا به شدت قلوب مومنین و حق‌پرستان را به یکدیگر متصل می‌کند. صفات و فضایل اخلاقی که در کتب اخلاقی مطرح است، در سبک زندگی منتظرانه و در جبهه مبارزاتی حق و باطل عظمت و فضیلت اجتماعی پیدا می‌کند و رذایل اخلاقی در این خوانش، بزرگترین خیانت محسوب می‌شود.
مهندسی روابط در سبک زندگی منتظرانه برای برقراری وحدت اساس روابط در سبک زندگی منتظرانه «سِلْمٌ لِمَنْ سالَمَکُمْ» و مودت با همه افرادی است که حق را دوست دارند و محور این حق نیز خداوند متعال، پیامبر(صلی الله علیه و آله)، اهل بیت(علیه السلام) و به ویژه امام زمان (عجل االه تعالی فرجه الشریف) است یعنی افرادی که حضرت ولی عصر(عجل الله تعالی فرجه الشریف) را دوست دارند اما دارای کاستی‌هایی هستند نیز می‌توانند در دایره مودت و وحدت ما قرار گیرند.
البته منتظران در این سبک زندگی باید اساس رفتاری خود را با دیگرانی که دشمن اهل بیت(علیهما السلام ) هستند، بشناسند و در آنجا تبری و موضع‌گیری داشته باشند و با مراقبت عمل کنند و طبق سفارش قرآن کریم که «مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّهِ وَالَّذِينَ مَعَهُ أَشِدَّاءُ عَلَى الْكُفَّارِ رُحَمَاءُ بَيْنَهُمْ» عمل کنند و در قرائت امروزی‌اش در دوران غیبت با دوست داران امام زمان(عجل الله تعالی فرجه الشریف) رحمانیت داشته باشند و با دشمنانش اشد اعمال داشته باشند و فریب لبخندهای فریبکارانه دشمنان را نخورند.
نتیجه:
نخ تسبیح فضایل اخلاقی در سبک زندگی منتظرانه در وحدت خلاصه می‌شود که بر این اساس امام خمینی(ره) می‌فرمایند: «شما باید زمینه را فراهم کنید برای آمدن او و فراهم کردن، اینکه مسلمین را با هم مجتمع کنید و همه با هم بشویم که ان شاء الله ظهور می‌کند ایشان» و این ناشی از نگاه بلند امام خمینی(ره) است که می‌دانستند استراتژی شیعه و سنی و حتی در زمینه ارتباط با دیگر پیروان ادیان که به دنبال حق هستند، باید براساس وحدت باشد تا بتوان زمینه ظهور را فراهم کرد.
منبع: خبرگزاری شبستان، مصاحبه کارشناس مهدویت حجت الاسلام مولایی، تنطیم برای سایت ؛ سید صادق آتشزر
