مقدمه:
جريان امامت و ولايت ائمه اطهار(علیهم السلام) جداى از يك‌ديگر نبوده، بلكه متناسب با شرائط و مقتضيات زمان، جلوه‌هاى گوناگونی به خود گرفته است. این جریان، گاه در قيام سرخ، گاه در نهضت فرهنگى و علمی، گاه در لباس اسارت و گاه در تبعید و هجرت، متبلور شده است؛ اما از آن‌جا که تمامی معصومین، یک نور واحد هستند (خَلَقَكُمُ اللَّهُ أَنْوَارا)،[1] هدف واحدی را نیز دنبال مى‌كردند.
حفظ مكتب، هدايت امت، تبيين و اجراى حق و عدل و نیز ستيز با باطل، هدف مشترک تمام امامان (علیهم السلام) بوده است که هم‌چون رودخانه‌اى كه در مسير خود، پیچ و تاب خاصى مى‌يابد، در هر زمان به شکلی بروز یافت تا همگان را حيات بخشد و سرانجام به اقيانوس حاكميت عدل و امن الهى در زمان حضرت ولي‌عصر(عجل الله تعالی فرجه الشریف) بیانجامد.
ليكن در این میان، پيوستگى و ارتباط میان قيام امام حسین(علیه السلام) و انقلاب حضرت مهدى(عجل الله تعالی فرجه الشریف)، نمود بیشتری دارد. گويا نهضت نينوا، نهال و بذرى بود كه در روز عاشورا كاشته شد تا در گذر زمان، رشد کند و در عصر ظهور، به ثمر بنشيند. در عصری که همه پیامبران و امامان(علیهم السلام)، در انتظار فرا رسیدن آن بوده‌اند؛ عصری که در آن، وعده‌هاى الهی بر حكومت جهانی حق و عدل[2]، تحقق می‌یابند و آيه استخلاف[3]عینیت پیدا می‌کند.
نمونه‌های پیوند عاشورا و انتظار
- امام حسين(علیه السلام) به فرزندش، امام سجاد(علیه السلام) فرمود: « اى فرزندم! به خدا سوگند؛ خون من از جوشش نخواهد افتاد تا آن‌كه خداوند، مهدى(عجل الله تعالی فرجه الشریف) را برانگيزد و انتقام خونم را بگيرد».[4]
- در دعاى ندبه و شرح غم هجران مهدى موعود(عجل الله تعالی فرجه الشریف)، از ميان صدها شهيد عترت پيامبر(صلی الله علیه و آله و سلم)، تنها از شهيد كربلا، سخن به میان می‌یاد.
- شعار قيام جهانى امام منتظَر و يارانش، « يا لثارات الحسين» خواهد بود.[5]
- بيش از دويست روايت، به این مسئله اشاره دارند که حضرت حجت(عجل الله تعالی فرجه الشریف)، فرزند و از نسل امام حسين(علیه السلام) است و خود این نکته، گوياى رمز عميق اين ارتباط است. از جمله، پيامبر(صلی الله علیه و آله و سلم)، در بيانى به فاطمه زهرا(سلام الله علیها) فرمود: « قسم به خدايى كه جز او معبودى نيست؛ مهدى اين امت كه عيسى بن مريم، پشت سر او نماز مى‌خواند از ما مى‌باشد» و آن‌گاه با دست مبارك بر شانه امام حسين(علیه السلام) زد و سه مرتبه فرمود: « او از حسین(علیه السلام) است»[6]. هم‌چنين آن حضرت، به سلمان و ام سلمه فرمود: « مهدى(عجل الله تعالی فرجه الشریف) از فرزندان حسين(علیه السلام) است؛ پس خوشا به حال آن‌كه از دوستان حسين(علیه السلام) باشد که به خدا قسم؛ شيعيان و پيروان او در روز قيامت، رستگارند».
امام على(علیه السلام) نیز در خطاب با امام حسین(علیه السلام)فرموده‌اند: « اى حسين! نهمين فرزند تو، كسى است كه بر اساس حق، قيام می‌کند، دين را ظاهر و حاكم مینماید و عدالت را گسترش می‌دهد» و آن‌گاه که امام حسين(علیه السلام) از ایشان می‌پرسد: « آيا اين امر واقع خواهد شد؟»، ادامه می‌دهند: « آری، قسم به خدايى كه محمد(صلی الله علیه و آله و سلم) را به پيامبری برگزيد و او نیز مرا بر همه آدميان، مبعوث كرد، اين اتفاق، واقع خواهد شد. ليكن اين امر، بعد از غيبت و دوره حيرت خواهد بود».
- در آيات و روايات متعددى، حضرت مهدى(عجل الله تعالی فرجه الشریف) به عنوان انتقام‌گيرنده قيام عاشورا و خون به ناحق‌ريخته امام حسين(علیه السلام)، معرفى شده است كه این مسئله، به وضوح رابطه تنگاتنگ انقلاب امام عصر(عجل الله تعالی فرجه الشریف) را با ماجرای كربلا بیان می‌کند.
به عنوان مثال، در تفسير آيه‌ی{... وَ مَنْ قُتِلَ مَظْلُوماً فَقَدْ جَعَلْنا لِوَلِيِّهِ سُلْطانا...} ، روایاتی از پیامبر، امام علی و امام باقر(علیهم السلام) وارد شده است که مقتول را امام حسين(علیه السلام) و ولىّ او را امام قائم(عجل الله تعالی فرجه الشریف)، معرفی کرده‌اند.
هم‌چنین در كلامى از امام صادق(علیه السلام) مى‌خوانيم: « بعد از شهادت امام حسين(علیه السلام)، فرشتگان ناليدند و گريستند و گفتند: "خدايا! آيا قاتلين فرزند پيامبر(علیه السلام) و برگزيده‌ات را به حال خود وا مى‌گذارى؟" پس خداوند، سايه امام قائم(عجل الله تعالی فرجه الشریف) را بر آنان نماياند و فرمود: "به وسيله اين قائم از ظالمين و قاتلين حسين(علیه السلام)، انتقام مى‌گيرم».
- توصيه و سفارش به زيارت حضرت ابا عبدالله الحسين(علیه السلام) در شب ميلاد امام عصر(عجل تعالی فرجه الشریف)، افضل اعمال آن شب و موجب آمرزش گناهان و ثواب فراوان مى‌باشد و این، خود، پیوند دیگری میان این دو امام بزرگوار است.
7و8. طبق احاديث وارده، قيام حضرت مهدى(عجل الله تعالی فرجه الشریف) در سال فرد (مانند قيام عاشورا كه در سال 61 هـ ق واقع شد) و در روز عاشورا اتفاق خواهد افتاد. چنان‌چه امام باقر(علیه السلام) فرموده‌اند: « گويا مى‌بينم امام قائم(عجل الله تعالی فرجه الشریف) در روز عاشورا قيام نموده و بين ركن و مقام ايستاده و جبرئيل اعلام مى‌كند: البيعه لله».
- گوياتر از همه در پيوستگى اين دو رخداد عظيم و بى‌نظير تاريخ، كلام مولايمان حضرت بقيت الله (روحى و ارواح العالمين له الفداء) است که بعد از ظهور، بين ركن و مقام مى‌ايستد و ندا مى‌دهد: « اى جهانيان! آگاه باشيد و بدانيد که من امام قائم و شمشير انتقام‌گيرنده هستم. اى اهل عالم! آگاه باشيد كه جدم حسين(علیه السلام) را تشنه‌كام كشتند و عريان، روى زمين افكندند».
- در زمان رجعت، که پس از ظهور امام عصر(عجل الله تعالی فرجه الشریف) به وقوع خواهد پیوست و اعتقاد به آن، جزء عقايد مسلّم دينى ماست، امام حسين(علیه السلام)، نخستين امامی خواهد بود كه به دنيا باز مى‌گردد و هم ایشان خواهند بود که امام قائم(عجل الله تعالی فرجه الشریف) را غسل و كفن نموده و به خاك مى‌سپارد. شواهد مذكور و موارد متعدد ديگر، گوياى پيوند و ارتباط عميق میان قيام عاشورا و قيام جهانى حضرت مهدى(عجل الله تعالی فرجه الشریف) است.
نتیجه:
توجه به اين پیوند و ارتباط عمیق که نمونه های از آن در متن این نوشتار بیان شد، رسالت و مسئوليت منتظران را در دوران غیبت، ترسيم می‌کند و ياران و اصحاب وفادار و فداكار امام حسين(علیه السلام) را به عنوان الگوی حسينى‌بودن و زينبى‌ماندن، به منتظران واقعى عرضه مینماید تا مبادا از ولايت و امام زمان خود باز بمانند و در شب تار غیبت آن خورشيد عالم‌تاب، گرفتار گرداب گناه و توطئه‌هاى شياطين درون و بيرون شوند؛ چرا كه آن امام و قيام را پاك‌بازانی مخلص، خدايى و عاشورايى مى‌طلبد.
پی‌نوشت‌ها:
[1]. فرازی از زیارت جامعه کبیره.
[2]. {هُوَ الَّذِي أَرْسَلَ رَسُولَهُ بِالْهُدى وَ دِينِ الْحَقِّ لِيُظْهِرَهُ عَلَى الدِّينِ كُلِّهِ...} سوره توبه، آیه 33/ سوره صف، آیه 9/ سوره فتح، آيه 28.
[3]. {وَعَدَ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا مِنْكُمْ وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ لَيَسْتَخْلِفَنَّهُمْ فِي الْأَرْضِ ....}؛ سوره نور، آیه55.
[4]. بحار الانوار، ج 45، ص299؛ معجم احاديث المهدى، ج 3، ص182.
[5]. بحارالانوار، ج52، ص308؛ نجم الثاقب، ص469.
[6]. بحارالانوار، ج 51، ص26.
- بر گرفته از کتاب از فرات تا فرات، مرکز تخصصی مهدویت، ج1، ص41.
- پدید آورنده: حجت الاسلام حسين ايراني استاد حوزه و عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم
