logo ارائه مقالات و محتوای مهدوی
قلمرو حكومت و مركز آن


ترديدي نيست كه حكومت حضرت مهدي(عجل الله تعالي فرجه الشريف) حكومتي جهاني است زيرا كه او موعود همه بشريت و تحقق بخش آرزوهاي همه انسان هاست. بنابراين آنچه از زيبايي‌ها و خوبي‌ها در سايه حكومت او به وجود آيد سراسر زمين را فرا خواهد گرفت. اين حقيقتي است كه روايات فراوان، شاهد آن است كه به گروههايي از آنها اشاره مي‌كنيم.

الف. روايات بسياري كه مضمون آن چنين است، مهدي(عجل الله تعالي فرجه الشريف) زمين را پر از عدل و داد مي‌كند همان گونه كه پر از ظلم و جور شده باشد. ( ) كلمه «زمين» (الارض) سرتاسر كره خاكي را در بر مي‌گيرد و هيچ دليلي وجود ندارد كه معني آن را به بخشي از زمين محدود كند.

ب. رواياتي كه از تسلّط امام مهدي(عجل الله تعالي فرجه الشريف) بر مناطق مختلف جهان خبر داده است كه گستردگي و پراكندگي و اهميت آن مناطق، حكايت از سلطه آن حضرت بر تمامي جهان دارد و معلوم مي‌شود كه نام بردن از شهرها و كشورها در روايات از باب نمونه و مثال بوده و ميزان درك مخاطبان روايات در آن زمان نيز ملاحظه گرديده است.

در روايات مختلف از روم، چين، ديلم يا كوههاي ديلم، ترك، سند، هند، قسطنطنيه، كابل شاه و خزر به عنوان مناطقي كه امام مهدي بر آنها مسلط خواهد شد و آنها را فتح خواهد كرد نام برده شده است. ( )

گفتني است كه در زمان ائمه(عليهم السلام) مناطق ياد شده بر بخش‌هاي بسيار گسترده تري نسبت به زمان ما، گفته مي‌شده است. براي مثال «روم» شامل همه اروپا و حتي قاره آمريكا مي‌گرديده و مراد از چين همه شرق آسيا بوده كه شامل ژاپن نيز مي‌شود همانگونه كه «هند»، پاكستان امروز را شامل بوده است.

شهر قسطنطنيه همان استانبول است كه در جهان آن روز به عنوان مقاوم ترين شهرها و مناطق از آن ياد مي‌شده و در واقع فتح آن به پيروزي و موفقيت بزرگ شمرده مي‌شده زيرا كه يكي از راههاي اصلي ورود به قاره اروپا بوده است.

خلاصه اينكه تسلّط امام مهدي(عجل الله تعالي فرجه الشريف) بر مناطق حسّاس و مهم جهان حكايت از گستردگي جهاني فرمانروايي آن حضرت دارد.

ج. گذشته از روايات دسته اول و دسته دوّم، روايات متعددي در دست است كه به روشني از جهاني بودن حكومت حضرت مهدي(عجل الله تعالي فرجه الشريف) خبر مي‌دهد.

در سخني از پيامبر اكرم(صلي الله عليه و آله وسلم) آمده است كه خداوند متعال فرموده  است:

«... من دين خود را به دست آنها (پيشوايان دوازده گانه) بر همه آئين‌ها پيروز مي‌گردانم و به دست ايشان فرمان خود را (بر همه) چيره خواهم ساخت و به (قيام) آخرين آنها ـ امام مهدي(عجل الله تعالي فرجه الشريف) ـ سراسر زمين را از دشمنانم پاك خواهم كرد و او را بر مشرق و مغرب زمين فرمانروا خواهم گرداند...» ( )

و امام باقر(عليه السلام) فرمود:

«اَلْقائِمُ مِنّا... يبْلُغُ سُلْطانَهُ الْمَشْرِقَ وَالْمَغْرِبَ وَ يظْهِرُ اللّهُ عَزَّوَجَلَّ بِهِ دينَهُ عَلَي الدّينِ كُلِّهِ وَ لَوْكَرِهَ الْمُشْرِكُونَ... (4  ) ؛

قائم(عليه السلام) از ما (خاندان پيامبر) است... (او كسي است كه) فرمانروايي او مشرق و مغرب (عالم) را فرا خواهد گرفت و خداوند به دست او دين خود را بر همه اديان غلبه مي‌دهد اگر چه مشركان را خوش نيايد.»

و اما مركز حكومت جهاني حضرت مهدي(عجل الله تعالي فرجه الشريف) شهر تاريخي كوفه است كه در آن زمان وسعت زيادي خواهد يافت به گونه‌اي كه شهر نجف را كه در چند كيلومتري كوفه است شامل مي‌شود و به همين دليل است كه در بعضي روايات، كوفه و در بعضي ديگر نجف به عنوان مركز حكومت نام برده شده است.

امام صادق(عليه السلام) در ضمن روايتي طولاني فرمود:

«مركز حكومت او (حضرت مهدي(عجل الله تعالي فرجه الشريف) شهر كوفه خواهد بود و محل قضاوت او مسجد (بزرگ) كوفه.» ( )

گفتني است شهر كوفه از ديرزمان، مورد توجّه خاندان پيامبر(صلي الله عليه و آله وسلم) و محل زمامداري حضرت علي(عليه السلام) بوده است و مسجد مشهور آن يكي از چهار مسجد معروف جهان اسلام است كه امام علي(عليه السلام) در آن نماز و خطبه مي‌خوانده است و نيز در آن به امر قضاوت مي‌پرداخته است و در نهايت در محراب همان مسجد به شهادت رسيده است.

پی نوشت ها:

  1. كمال الدين، باب 25، ح 4 و باب 24، ح 1 و 7.
  2. ر.ك: الغيبة نعمانىو احتجاج طبرسى.
  3. كمال الدين، ج 1، باب 23، ح 4، ص 477.
  4. همان، ج1، ح 16، ص 603.
  5. بحارالانوار، ج 53، ص 11.