مقدمه:
فیلم جنگ جهانی زد یا "World war z" فیلمی است که براساس رمانی با همین نام که توسط مکس بروکس در سال 2006 نوشته شده، در سال 2013 ساخته و به نمایش درآمد. این فیلم را مارک فورستر کارگردانی نمود و با وجود هزینه بسیار بالای 200 میلیون دلاری آن، توانست بیش از 500 میلیون دلارفروش داشته باشد که باید آن را مدیون موضوع، جلوه های ویژه و حضور بازیگران مطرح به ویژه براد پیت دانست.
گزارشی از فیلم
داستان فیلم درباره گری لین، کارمند سازمان ملل متحد با بازی براد پیت است که برای مقابله با یک بیماری عالم گیر که باعث تبدیل انسان ها به زامبی ها شده و تهدیدی برای ارتش ها و حکومت ها و فراتر از آن تهدیدی برای نژاد بشری است، دنیا را زیر پا می گذارد. شخصیت این داستان، مرحله به مرحله، برای پیدا کردن سر منشأ بیماری، ابتدا به کره جنوبی می رود، بعد به اورشلیم رفته و سرانجام از ولز سر در می آورد و در انتهای فیلم، راه حلی برای رهایی از این مشکل بشری پیدا می کند.
اکثر منتقدان آثار سینمایی به این فیلم روی خوشی نشان نداده اند و اشکالات فراوانی همچون داستان ساده و یک خطی آن، عدم ارتباط عناصر داستانی در فیلم، سیاسی گرایی بالای فیلم، بازنویسی مکرر فیلم توسط فیلم نامه نویسان مختلف و مانند آن را بدان وارد نمودند ولی به هر حال این فیلم به مدد عناصر بصری و بازیگر نام آشنای خود و البته نبود رقیبی قوی در فصل اکران، فروش فوق العاده ای پیدا کرد که گفته شده بالاترین فروش فیلم هایی است که براد پیت در آن بازی کرده است. در کل می شود گفت اگرچه فیلم خوش ساخت و نسبتاً موفق بوده ولی اثری ماندگار و تأثیرگذار نداشته است.
فیلم زد و دولت اسرائیل
فیلم جنگ جهانی زد را باید در رده فیلم های آخرالزمانی ژانر زامبی دانست. موجودات زامبی- که در ادبیات فکری غرب انسان هایی خون خوار هستند که با حمله به انسان های دیگر آن ها را همسان خود می کنند-از سالیان دور تاکنون منشأ بسیاری داستان ها، بازی ها و فیلم ها بوده اند. در این فیلم، منشأ ویروس هایی که باعث تولید زامبی شده اند از کره جنوبی نمایش داده شده است. معمولاً بینندگان ایرانی و مسلمان به بخش هایی از این فیلم که در آن کشور فلسطین به نمایش درآمده، توجه خاصی می کنند. در این فیلم، ظاهراً امن ترین کشور جهان، اسرائیل معرفی شده و آن هم به دلیل ساخت دیوار حائلی بوده که زامبی ها را از افراد سالم جدا کرده است. وقتی ما عبارت های اسرائیل و دیوار حائل را می شنویم، بی اختیار به یاد دیوار حائل کنونی که بین مناطق یهودی نشین و مسلمان نشین فلسطین، کشیده شده، می افتیم و وقتی بیننده غربی این را مشاهده می کند به احتمال زیاد توجیهی عقلی برای این دیوار نزد خود متصور می شود. جالب آن است که در فیلم با سربازان و افسران اسرائیلی مواجه می شویم که سعی دارند افراد سالم و لو فلسطینی را از آن سوی دیوار نجات دهند و توجیه آنها این است که «دولت اسرائیل مایل هست که سلامتی همه انسان ها با هر دین و مذهب و ملیتی را تضمین کند و سلامتی انسان ها برایش در اولویت قرار دارد» و این از جملات عجیب و خنده دار این روزهاست. البته سیاست زدگی بالای این فیلم، تنها در این یک مورد خلاصه نمی شود و حتی به رگبار بستن فلسطینی ها هم با هدف جلوگیری از اشاعه ویروس توجیه می شود. البته عجیب هم نیست چرا که نویسنده رمان این اثر، یک یهودی است و حتی در رمان اصلی رگه های ضد اسلامی بیشتری هم به چشم می خورد.
ویژگی منجی در فیلم زد
ما در این فیلم با یک منجی مواجه هستیم که گرچه مأمور سابق تجسس سازمان ملل بوده و به خاطر خانواده اش از کار دست می کشد ولی دوباره مجبور می شود برای نجات خانواده اش و البته دیگر مردم جهان به مأموریتی خطرناک برود. او هیچ ویژگی خاصی به جز تخصص و البته هوش نسبتاً بالایش ندارد. البته او در میانه کار از افرادی نیز کمک می گیرد که از جمله آن ها افسر زن اسرائیلی است. در آخر فیلم هم او خودش را فدا کرده و دارو را به خود تزریق می کند. راه حل نهایی نجات بشر هم تنها از روزنه علم بیرون می آید و باز هم این آمریکاست که مسئول اصلی نجات بشر است.
همه باید بسوزند مگر...
یکی از نقاط قابل تأمل دیگر این فیلم حکم به نابودی و سوزاندن تمام افرادی است که خواسته یا ناخواسته تبدیل به زامبی شده اند و باید توسط بمب و آتش نابود شوند. این جا دیگر ما خوبی و بدی نداریم و راه زنده ماندن رسیدن به داروی نجات بخش است و هرکس دیگر محکوم به نابودی است. ملاک خوب و ماندگار شدن فرد فضائل اخلاقی نیست و به عکس افرادی که حتی بدون انتخاب خود و ناخودآگاه در معرض ویروس قرار گرفته اند، حکم به سوزاندن و رفتن به جهنم داده می شود. در یک جمله باید گفت که در این فیلم از دغدغه های انسانی و دینی خبری نیست بلکه هدف، تنها نجات جان انسان های باقیمانده و لو به هر قیمتی است.
نتیجه:
همانطور که می بینیم در این فیلم از دغدغه های انسانی و دینی خبری نیست بلکه هدف، تنها نجات جان انسان های باقیمانده و لو به هر قیمتی است.
پی نوشت:
1.انتشاریافته در مجله امان
