مقدمه:
رمضان ماه قرآن است و ماه انس بیشتر با قرآن، و انس با قرآن تنها با تلاوت آیات این کتاب آسمانی میسر نخواهدشد. بلکه قرآن خواندنی، با ارزش است که موجبات رشد و تکامل و تعالی معنوی انسان را فراهم آورد. از آن جایی که همه علاقه‌مندان به ساحت مقدس امام زمان (عجل الله تعالي فرجه الشريف) دوست دارند از اصحاب و ياران آن حضرت باشند، اگر فردي بخواهد، نام خود را در ليست ياران حضرت وارد كند، لازم است، شرايطي را رعايت كند و با ايجاد دگرگوني مادی ومعنوي در خود، خويشتن را با مشخصات ياران امام زمان (عجل الله تعالي فرجه الشريف) وفق دهد؛ با توجه به خصوصيات منحصر به فرد ماه مبارك رمضان در تربيت و تكامل انسان‌ها، مي‌شود، گفت، ماه رمضان، بهترين زمان براي تربيت ياران امام عصر (عجل الله تعالي فرجه الشريف) است. این امرموضوع نوشتار حاضر می‌باشد.
فصلی معنوی برای خودسازی
خداوند متعال براي موجودات عالم طبيعت در هر مرحله از تكامل، فصل بهار را قرار داده، تا سرآغاز دگرگوني و رويكردي تازه به دنيا باشد؛ به قول شيخ شبستري:
ديگر باره شود پيـــدا جهاني به هر لحظه زمين و آسماني
در آن چيزي دو ساعت مي‌نپايـد در آن ساعت كه مي‌ميرد بـزايد
انسان‌ها نيز مانند موجودات عالم طبيعت، نياز به دگرگوني و تكامل دارند؛ مؤمنين براي دگرگوني و خودسازي به فصلي معنوي، متمسك مي‌شوند كه با ماه رجب، شروع مي‌شود و به ماه رمضان، ختم مي‌گردد؛ رسول خدا (صلي الله عليه و آله) فرمود: «ماه رمضان، زمينه آمرزش گناهان بين خود و رمضان آينده را فراهم مي‌كند».[1[
همه علاقه‌مندان به ساحت مقدس امام زمان (عجل الله تعالي فرجه الشريف) دوست دارند از اصحاب و ياران آن حضرت باشند، اگر فردي بخواهد، نام خود را در ليست ياران حضرت وارد كند، لازم است، شرايطي را رعايت كند و با ايجاد دگرگوني معنوي در خود، خويشتن را با مشخصات ياران امام زمان (عجل الله تعالي فرجه الشريف) وفق دهد؛ با توجه به خصوصيات منحصر به فرد ماه مبارك رمضان در تربيت و تكامل انسان‌ها، مي‌شود، گفت، ماه رمضان، بهترين زمان براي تربيت ياران امام عصر (عجل الله تعالي فرجه الشريف) است؛ شيخ صدوق در كتاب فضايل شهر رمضان از امام رضا (عليه السلام) آورده، كه درباره خوبي‌هاي ماه رمضان فرمود:
«هر كس در اين ماه به روي برادر مؤمنش بخندد، روز قيامت او را ملاقات ننمايد، جز اين‌كه در روي او خنده آورد و وي را به بهشت مژده دهد و هر كس در اين ماه، مؤمني را ياري كند، خداي تعالي او را در گذشتن از صراط ياري دهد؛ هر كس در اين ماه، خشم خود را فرو برد، خداوند روز قيامت، خشم خود را از او باز دارد ... ماه رمضان، ماه بركت، ماه رحمت، ماه مغفرت و ماه توبه و بازگشت است».[2[
مطالعات جامعه‌شناسان و شواهد عيني، دال بر اين است كه آثار معنوي رمضان و روزه‌داري در افراد جامعه، چنان است كه نمود اجتماعي پيدا كرده، باعث بروز هنجارهاي مثبت اجتماعي مي‌شود؛ اين تغييرات مثبت ـ كه نتايجي همچون كاهش نسبي جرم و گناه، بالا رفتن ميزان رعايت حقوق شهروندي و كرامات انساني را دربردارد تا حدودي متمايل به دورنماي آرمان‌شهر مهدوي است؛ بنابراين مي‌شود گفت، جامعه اسلامي در ماه رمضان، جلوه‌اي از جامعه مهدوي در زمان ظهور است.
آثار معنوي ماه رمضان در بُعد فردي و اجتماعي، نمايانگر ويژگي منحصر به فرد آن در تربيت ياران امام زمان (عجل الله تعالي فرجه الشريف) است؛ با تمسك به آيات قرآن و روايات اهل‌بيت (عليهم السلام) و با رجوع به شواهد موجود، مي‌شود گفت، اين آثار، بسيار شبيه به چيزي است كه در شرايط و ويژگي‌هاي ياران امام زمان (عجل الله تعالي فرجه الشريف) بيان شده است؛ با بررسي صفات ياران امام زمان (عجل الله تعالي فرجه الشريف) در روايات، شباهت‌هاي زيادي با صفات روزه داران ماه مبارك رمضان در آن، خواهيم يافت.
- عبادت
امام صادق (عليه السلام) درباره ياوران مهدي (عجل الله تعالي فرجه الشريف) فرمود: «شب‌ها را با عبادت به صبح مي‌رسانند و روزها را با روزه به پايان مي‌برند».[3[
- اطاعت
پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله) در توصيف ياوران مهدي (عجل الله تعالي فرجه الشريف) فرمود: «آن‌ها در اطاعت امام خويش مي‌كوشند».[4[
- استوار
امام صادق (عليه السلام) فرمود: «آنان، مرداني هستند كه گويا دل‌هايشان، پاره‌هاي آهن است».[5[
- بردباري
امام علي (عليه السلام) درباره ياران امام مهدي (عجل الله تعالي فرجه الشريف) فرمود: «آن‌ها گروهي هستند كه به سبب بردباري در راه خدا بر خداوند، منت نمي‌گذارند».[6[
- يك‌دلي
امام (علي عليه السلام) در توصيف ياران امام زمان (عجل الله تعالي فرجه الشريف) فرمود: «ايشان، يك‌دل و هماهنگ هستند».[7[
- پارسايي
امام (علي عليه السلام) فرمود: «او از يارانش بيعت مي‌گيرد كه طلا و نقره‌اي نيندوزند و گندم و جويي ذخيره نكنند».[8[
- دعا
با رجوع به ميراث گرانبهاي اهل‌بيت (عليهم السلام) در خصوص ماه مبارك رمضان به ادعيه‌اي برمي‌خوريم كه به روشني به حضرت مهدي (عجل الله تعالي فرجه الشريف) اشاره دارند از جمله اين دعاها، دعاي افتتاح است كه در آن، نشانه‌هايي از حكومت حضرت و ويژگي‌هاي ياران حضرت در قالب دعا و طلب از خدا در آن ديده مي‌شود؛ يكي از ويژگي‌هاي منتظران حضرت مهدي (عجل الله تعالي فرجه الشريف) زياد دعا كردن در حق آن حضرت است؛ ماه رمضان از زمان‌هايي است كه براي دعا در حق حضرت مهدي (عجل الله تعالي فرجه الشريف) سفارش شده است و مورد توجه ويژه اهل‌بيت (عليهم السلام) قرار گرفته، گويا قرين بودن اين دو مقوله در روايات اهل‌بيت (عليهم السلام) ، نشان از ظرفيت بالاي اين ماه در تربيت ياوران مهدي و تلاشي آشكار براي يادآوري آن به دوستداران آن حضرت است.
اگر شيفتگان و دل‌دادگان حريم ولايي حضرت ولي عصر (عجل الله تعالي فرجه الشريف) بدانند كه ماه رمضان، موقعيتي بسيار مناسب براي رسيدن به مقام ياري آن حضرت است به طور يقين به رمضان، نگاه ويژه‌اي خواهند داشت و با غنيمت شمردن اين فرصت استثنايي، تلاش در تثبيت آثار و بركات آن در لحظه، لحظه زندگي خود خواهند داشت؛ پيامبر گرامي اسلام (صلي الله عليه و آله) فرمود: «اگر بنده، ويژگي‌ها و امتيازات ماه رمضان را مي‌دانست، دوست مي‌داشت، رمضان، يك سال باشد».[9[
اميد به اين‌كه رمضان آينده، سرآغاز دگرگوني بزرگ در امت اسلامي و آمادگي ياران امام زمان )عجل الله تعالي فرجه الشريف) براي ياري آن حضرت باشد، انشاء‌الله.
نتیجه:
با توجه به مطالبی که ارائه شد، ماه رمضان به دلیل ویژگی های منحصر بفردی که دارد بهترین زمان برای تربیت و تکامل معنوی انسان شناخته شد که یاران امام زمان(عجل الله تعالی فرجه الشریف) می‌توانند با برجسته کردن آثار معنوی ماه رمضان در خویش، خود را برای یاری آن حضرت آماده کنند.
پي‌نوشت‌ها:
[1]. الجامع الصغير؛ ج2، ح4904.
[2]. بحارالانوار؛ ج96، ص341.
[3]. روز گار رهايي؛ ص224.
[4]. همان؛ ص223.
[5]. بحارالانوار؛ ج52، ص308.
[6]. وزگار رهايي؛ ص224.
[7]. همان؛ ص223.
[8]. منتخب الأثر؛ فصل6، باب11، ح4.
[9]. بحارالانوار؛ ج93، ص344.
پدیدآورنده: حسين دهقان منشاوي
