مقدمه:
در روایات بسیاری به اوصاف مشترك و شباهت‌های امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف) به حضرت پیامبر اكرم (صلی الله علیه و آله و سلم) اشاره شده‌است. ما در این نوشتار به بعضی از این ویژگی‌ها اشاره می‌نماییم:
1. رحمت
خداوند متعال وجود نازنین پیامبر اكرم (صلی الله علیه و اله و سلم) را رحمتی برای عالمیان می‌داند؛ {وَ ما أَرْسَلْناكَ إِلاَّ رَحْمَةً لِلْعالَمینَ}؛[1] و تو را جز رحمتی برای جهانیان نفرستادیم. امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف) نیز به این صفت زیبنده‌اند: « السَّلَامُ عَلَیْكَ أَیُّهَا الْعَلَمُ الْمَنْصُوبُ وَ الْعِلْمُ الْمَصْبُوبُ وَ الْغَوْثُ وَ الرَّحْمَةُ الْوَاسِعَة»؛[2] سلام بر تو ای پرچم برافراشته ... و رحمت گسترده الهی.
2. حجت الهی
« السَّلَامُ عَلَیْكَ یَا حُجَّةَ اللَّهِ عَلَى الْأَوَّلِینَ وَ الْآخِرِین»؛[3] امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف) نیز با لقب حجة الله مورد خطاب قرار گرفته‌اند: « السَّلَامُ عَلَیْكَ یَا حُجَّةَ اللَّه».[4]
3. نور خدایی
پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) نور خدایی است: « السَّلَامُ عَلَیْكَ یَا نُورَ اللَّهِ الَّذِی یُسْتَضَاءُ بِه»[5] سلام بر تو، ای نور روشنایی بخش خداوند.[6] در زیارت روز جمعه نیز خطاب به امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف) این گونه آمده‌است: « السَّلَامُ عَلَیْكَ یا نُورَاللهِ الّذِی یَهْتَدی بِه المُهْتَدُون»؛ سلام بر تو ای نور خداوند كه هدایت جویان به وسیله او هدایت می‌شوند.
4. دعوت كننده به سوی خداوند متعال
خداوند در قرآن خطاب به رسول مكرمش می‌فرماید: { یا أَیُّهَا النَّبِیُّ إِنَّا أَرْسَلْناكَ شاهِداً وَ مُبَشِّراً وَ نَذیراً وَ داعِیاً إِلَى اللَّهِ بِإِذْنِهِ وَ سِراجاً مُنیراً}؛[7] ای پیامبر! ما تو را گواه فرستادیم و بشارت دهنده و انذار كننده، و تو را دعوت كننده به سوی خدا به فرمان او و چراغی روشنی بخش قرار دادیم.
امام زمان نیز در وصف وجودی خویش می‌فرمایند: « إِنِّی أَمَانٌ لِأَهْلِ الْأَرْضِ كَمَا أَنَّ النُّجُومَ أَمَانٌ لِأَهْلِ السَّمَاءِ»؛ به درستی كه من امنیت بخش اهل زمین هستم، همانگونه كه ستارگان امنیت بخش اهل آسمانند
در مورد امام عصر (عجل الله تعالی فرجه الشریف) نیز آمده‌است: « السَّلَامُ عَلَیْكَ یَا دَاعِیَ اللَّه»؛[8] سلام بر تو ای دعوت كننده خلق به سوی خدا.
5. خاتمیّت (حُسن ختام)
{ما كانَ مُحَمَّدٌ أَبا أَحَدٍ مِنْ رِجالِكُمْ وَ لكِنْ رَسُولَ اللَّهِ وَ خاتَمَ النَّبِیِّینَ وَ كانَ اللَّهُ بِكُلِّ شَیْءٍ عَلیماً}؛[9]
محمد (صلی الله علیه و آله و سلم) پدر هیچ یك از مردان شما نیست، ولی رسول خدا و آخرین پیامبران است و خداوند به همه چیز آگاه‌است.
امام مهدی (علیه السلام) نیز در معرفی خود می‌فرمایند: «أَنَا خَاتِمُ الْأَوْصِیَاءِ وَ بِی یَدْفَعُ اللَّهُ الْبَلَاءَ عَنْ أَهْلِی وَ شِیعَتِی»؛[10] من آخرین از جانشینان پیامبر هستم و بواسطه من خداوند بلا را از اهل و شیعیانم برمی‌دارد.
6. امنیت بخشی
با وجود رسول خدا امت او در امنیت بودند: {وَ ما كانَ اللَّهُ لِیُعَذِّبَهُمْ وَ أَنْتَ فیهِمْ}؛[11] (ای پیامبر!) تا تو در میان آن‌ها هستی، خداوند آن‌ها را مجازات نخواهد كرد.
امام زمان نیز در وصف وجودی خویش می‌فرمایند: « إِنِّی أَمَانٌ لِأَهْلِ الْأَرْضِ كَمَا أَنَّ النُّجُومَ أَمَانٌ لِأَهْلِ السَّمَاءِ»؛[12] به درستی كه من امنیت بخش اهل زمین هستم، همانگونه كه ستارگان امنیت بخش اهل آسمانند.
نتیجه:
بر اساس آن‌چه بیان شد، حضرت مهدی(علیه السلام) علاوه بر همنام بودن با جد بزرگوارش پیامبر گرامی اسلام(صلی الله علیه و آله و سلم) در بسیاری از اوصاف و ویژگی‌ها نیز با آن حضرت مشترک است. یکی از این اوصاف مشترک لقب زیبا و پرافتخار « خاتم الاوصیاء» است که ایشان خاتم همه اولیا و اوصیای الهی است؛ زیرا او آخرین امام و پیشوای بعد از خاتم النبیین پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله و سلم) است و به تعبیری، آخرین وصی از اوصیای همه پیامبران الهی است.
پی‌نوشت‌ها:
[1]. انبیاء: 107.
[2]. بحارالأنوار، ج53، ص171.
[3]. بحارالأنوار، ج97، ص183.
[4]. الكافی، ج4، ص570.
[5]. بحارالأنوار، ج97، ص183.
[6]. مفاتیج الجنان، زیارت حضرت رسول (صلی الله علیه و اله و سلم).
[7]. احزاب: 45 و 46.
[8]. بحارالانوار، ج53، ص171.
[9]. احزاب: 40.
[10]. بحارالأنوار، ج52، ص30.
[11]. انفال: 33.
[12]. بحارالأنوار، ج75، ص380.
