زن گوهري است كه خداوند متعال جهان را بدان آراسته، جمال و جلال خويش را در آينه وجود او ظاهر گردانيد، در قرآن كريم در كنار انبياء،كه سكان داران هدايت الهي هستند، سخن از بانواني است كه پيامبران الهي ،زندگي خويش را وامدار از خود گذشتيگهاي آنها هستند،از آن جمله آسيه همسر فرعون، مريم مادر عيسي(علیه السلام)،كه جان و آبروي خويش را بر سر حفظ و صيانت از انبياء و هدايت گذاشتند، و هاجر كه صبر او ياريگر بت شكن تاريخ شده و سعي او نماد حج ابراهيمي.
اما دستهاي جهل و ناداني نمكدان بشكستند و سپس اين گورستانها بودند كه گنجينهي گوهرهاي عالم وجود گشتند با تابش آفتاب عالم تاب اسلام جايگاه زن روشن گشت ودر وجود دخت رسول اكرم(صلی الله علیه و آله) تجلي نمود و با به بار نشستن درخت طيبهي دين، گلهايي چون نسيبه، فضه، ام ايمن و ... تاريخ زن را به فداكاريهاي خود آراستند. در اين نوشته مختصر نگاهي اجمالي به نقش آفريني زن در حكومت جهاني موعود مسعود، سر عالم وجود بقية الله الاعظم (عجل االه تعالی فرجه الشریف)مياندازيم. نقش زن ،قبل و بعد از تولد حضرت، تا پايان غيبت صغري، 2- نقش زن در طول غيبت كبري3- نقش زن در زمان ظهور نجات دلها
اميد كه اين نگاه، سبزينه انتظار را شاداب تر كند و نسيم حضور، مشاممان را نوازش دهد.
خوف فرعونيان عباسي از ظهور موسايي طاغوت شكن، دو وظيفه را بردوش امام عسكري(علیه السلام) و دست اندكاران امر ولادت نهاد: نخست پنهان داشتن جريان ولادت از چشم نامحرمان محرم ستيز، وديگري اثبات آن براي رهپويان وادي ولايت و بوستان امامت.
واينك با توجه به حجيت شهادت زنان در باب حمل ، نوبت بانواني ميرسد كه همچون مادر موسي(علیه السلام)گام به پيش نهند و نوزادي از ولايت نور را به آغوش گيرند و سرآن در سينه نگه دارند و جز براي تشنگان هدايت نگشوده بلكه شك وترديد را از دل آنها بزدايد.
حكيمه خاتون دخت امام نهم(علیه السلام) گام نخست را برمي دارد و دست پرورده و خدمت گذار خويش را به تزويج پسر برادر در آورده ،خود لباس خدمت او را به تن ميكند و كنيزش را سرور خود ميخواند.به خانه آن حضرت وارد ميشود نرجس براي خوش آمدگويي پيش ميآيد و ميگويد: « خانم و مولاي من اجازه دهيد كفش شما را بيرون آورم» حكيمه مانع ميشود و ابراز ميدارد (بل انت سيدتي ومولاتي و ...) بلكه تو خانم و مولاي من هستي به خدا قسم چنين اجازهاي به تو نميدهم و تو را به خدمت نميخوانم اين منم كه از اين پس خدمت گذاري تو را بر چشم مينهم. حضرت عسكري(علیه السلام) با شنيدن اين جملات، روبه عمه عالمه اش ميفرمايد:« خداوند نيكي را جزاي تو قرار دهد» وآنگونه كه برادر بزرگوارش امام علي النقي(علیه السلام) در جريان اذن بر اين تزويج مبارك فرموده بود:
« خداوند متعال دوست ميدارد كه تو را در اين اجر شريك گرداند و از اين خير براي تو بهرهاي قرار دهد» آري در شب ميلاد عدل گستر، تنها او به ياري فراخوانده ميشود هرچند آنگونه كه خود ميگويد بعد از فاصله كوتاهي كه او و نرگس از خود بي خود گشتند كودكي پاك و پاكيزه را در حال سجده يافتند. و چه بسا فراخواندن عمه در اين شب تنها به جهت بردوش كشيدن رسالتي زينب گونه باشد كه همان اثبات امر ولادت براي حقيقت جويان باشد. اين مطلب را ميتوان از گفتههاي متين و مستدل او در پاسخ در راه ماندهها در نقلهاي متعدد يافت.
از ديگر بانواني كه در اين زمينه نقش داشتند مادر بزرگوار حضرت حجت است او شخصي متواضع و اهل كمالات است و حكيمه در آن شب سخن از نماز شب خواندن نرجس به ميان ميآورد.
در عظمت آن بانو همين بس كه كودك موعود را به امر امام حسن(علیه السلام) پس ازگفتن شهادتين و سلام بر اجداد طاهرينش در همان ابتداي تولد به نزد نرجس ميبرند تا سلام دهد.
در زماني كه اين كودك دردانه مخفي ميشود مادر، از فراق گريه ميكند امام عسكري(علیه السلام) او را به سكوت دعوت نموده و ميفرمايد: « شيرخوردن از غيرتو براو حرام است و به زودي به تو بازگردانده ميشود آنگونه كه موسي به مادرش بازگشت.
طبق نقلي حضرت عسكري(علیه السلام) نرجس را از راز خويش آگاه كرده واز رخدادهاي آيندهي خاندانش پرده برداشته كه آن حضرت از شوي خود ميخواهد دعا كند مرگش قبل از وي باشد و چنين شد. برروي قبر مباركش لوحي است با جمله (هذا قبر ام محمد)
غيبت صغري نيز زناني را سراغ دارد كه حفظ جان حضرت يا پيغام رساني به شيعيان آن حضرت را به عهده داشتنه اند و در اين راه خطر را به جان خريدهاند.
از جمله، جده ،مادر بزرگوار امام عسكري(علیه السلام) كه نقش رابط بين حضرت و شيعيانش را قبل از جا افتادن نيابت چهار سفير به عهده داشته است. حكيمه در جواب شخصي كه رجوع به يك زن را عجيب ميداند ميفرمايد:
او همچون زينب كبري است آنگونه كه براي حفظ جان حضرت سجاد(علیه السلام) سخنان حضرت اباعبدالله الحسين(علیه السلام) به وي منسوب ميشد. وصيت سيد الشهداء(علیه السلام) نيز به ظاهر به حضرت زينب صورت گرفت.
صيقل كنيزي است متعلق به امام عسكري(علیه السلام) كه دستگاه عباسي در جريان جستجوي كودك موعود، او را زنداني نمود و او براي رد گم كردن، ادعاي حمل كرد و در زندان ماند تا در وضعيت آشفتهاي فرار كرد.
نواب اربعه نيز در جريان ايفاي نقش خود، زنان را به ياري طلبيده اند. از كساني كه نام آنها در نقلها آمده ام كلثوم دختر نايب دوم است كه در جهت اثبات نيابت و ابلاغ سخنان نواب از هيچ تلاشي فروگذار ننموده است.
غيبت كبري، بانوان فراواني به خودديده كه هر يك به نوبهي خود گامي درجهت تحقق بخشيدن آرمانهاي مهدي صاحب الزمان4 برداشته اند كه تنها گوشهاي از آن در تاريخ يا سينهي گذشتگان به يادگار مانده است. تربيت فرزنداني همچون سيد رضي، سيد مرتضي، شيخ مفيد، شيخ طوسي، شيخ انصاري، و امام خميني كه هر يك علم نيابت عامه را بردوش كشيدند و سپاه مهدي4 را بي علمدار نگذاشتند.
چگونه ناديده بگيريم نقش بانواني كه با ايجاد محيطي باصفا و امن، همسران خويش را براي نوشتن معارف اهل بيت: ياري دادند و با صبر و قناعت، عرصه را براي تلاش آنها مهيا نمودند و حتي براي بهره برداري بيشتر از فرصتها با دست خود لقمه ميگرفتند تا رضايت صاحب امر(علیه السلام) را كسب و در هدايت دوستداران او بيشتر نقش داشته باشند.
انقلاب اسلامي ايران پر است از فداكاريها،تحمل رنجها، و رشادتهاي زناني از تبار زينب8 .آنها كه در پانزدهم خرداد در قم قدم پيش گذاشتند و با شهادت خود مردان بسياري را وادار به عكس العمل نمودند و آنها كه خود فرزندانشان را به ياري دين فرستادند و لحظهاي در اين امر درنگ ننمودند در اين راه حتي از اهداء چند تخم مرغ گرفته تا حلقه ازدواج دريغ نكردند.
آري گرچه در دنياي امروز، زن به كنيزي شياطين رفته است اما زناني يافت ميشوند كه مصداق روايت ذيل اند:
اميرالمومنين(علیه السلام): « خالطوا الناس بالسنتكم و ابدانكم و زايلوهم بقلوبكم و اعمالكم»آري انيها گرچه با ديگران هم زبان اند و به ظاهر درجمعشان، اما قلبهايشان از آنها خالي و اعمالشان از اعمال آنها جداست.
زمان ظهور حضرت (عجل الله تعالی فرجه الشریف)نيز بي نياز از حضور زنان نيست . جابربن يزيد جعفي از جمله علائم ظهور را از امام محمد باقر(علیه السلام) چنين نقل مي كند: به خدا سوگند سيصد و سيزده نفر مي آيند كه در بين آنها پنجاه زن وجود دارد. آنها بدون وعده قبلي در مكه گرد هم ميآيند و اين همان آيه شريفه است كه ميفرمايد: هر كجا كه باشيد خداوند همه شما را گرد خواهد آورد و همانا كه خداوند بر هر كاري تواناست.» اين پنجاه زن خواه از آن سيصد و سيزده نفر به حساب آيند وخواه همراه آنها، به هر جهت فضيلتي براي آنها شمرده شده است.همچنين به نقل روايتي در فرود حضرت عيسي(علیه السلام) هشتصد مرد و چهار صد زن او را همراهي ميكنند كه از بهترينهاي روي زميناند.
مشتاقان ظهور در دعاي عهد از خداوند درخواست ميكنند كه اگر مرگ بين آنها و امامشان(عجل الله تعالی فرجه الشریف) حائل شد، كفن پوشيده و شمشير از نيام كشيده از قبر بر آيند و به نداي امام خويش لبيك گويند. اين بازگشت قبل از قيامت كه رجعت نام گرفته است نيز بدون زنان فداكار نخواهد بود. چنانكه امام صادق(علیه السلام)فرمود: « همراه قائم(عجل الله تعالی فرجه الشریف) سيزده زن خواهد بود كه به مداواي مجروحان پرداخته و سرپرستي بيماران را به عهده خواهند گرفت» و سپس نام عدهاي از زنان صدر اسلام را ذكر فرمود.
پی نوشت ها :
1. كمال الدين ص 99.
2. 3 و 4 و 5 همان.
3. كمال الدين ص 102.
4. كمال الدين ص 104.
5. الغبيه شيخ طوسي ص 230.
6. 10- زنان در حكومت امام زمان ص 15.
7. 11 الغيبه طوسي ص294.
8. غيبت نعماني ص306.
9. تفسير عياشي ذيل آيه اينجا تكونوايايت كلم الله ص 65ج 1.
10. زنان درحكومت امام زمان7 ص 20.
11. مفاتيح الجنان دعاي عهد.
12. زنان در حكومت ص 23.
نويسنده: علي محمدي
نويسنده: علي محمدي