مقدمه:
فتنههایی که در آخرالزمان شیعیان را تهدید میکنند، کدامند و راه مقابله با آن‌ها چیست؟
در روایات اهل بیت، از مواردی به‌عنوان فتنههای آخرالزمان یاد شده است که به برخی از آن‌ها به‌صورت فهرستوار اشاره می‌شود.
فتنه‌ها:
به صورت فهرست وار به برخي از موارد اشاره مي‌شود.
- جهل و عدم شناخت مناسب درباره وجود مقدس امام و نقش او در خلقت و هدایت مردم؛
- دین شعاری و حرکت نمادین عدهای که خود را مسلمان مینامند، ولی قرآن و اسلام را کنار گذاشتهاند؛
- اسلام‌ستیزی؛ امام صادق (علیه‌السلام) از قول پیامبر میفرماید: «اسلام با غربت ظاهر شد و به زودی نیز چنانکه بود به حال غربت برمیگردد، پس خوشا به حال غربا».[۱] مرحوم دوانی در توضیح میگوید: غربت دومی که پیامبر فرمود، توسط مسلمانان در آخرالزمان به وجود میآید.[۲]
- دجّال؛ در پی آمدن دجّال، فتنه‌ای شکل می‌گیرد که مردم را به چالش کشیده، از خداوند متعال دور میکند؛ چراکه در ظاهری فریبنده و چهره‌ای جذاب ظاهر می‌شود؛ امیرالمؤمنین، علی (علیه‌السلام) فرمود: «سعادتمند، کسی است که او را تکذیب کند و شقی و بدبخت کسی است که او را تصدیق کند».[۳]
- تجاوز به جوامع اسلامی و شیعی و کشتار آنان؛
- گسترش فساد و تباهی از یک‌سو و ایجاد شک و تردید درباره ظهور امام موعود و به تمسخر‌گرفتن انتظار و ظهور، از سوی دیگر.
چه باید کرد
بر عاشقان امام عصر(عجل الله تعالی فرجه الشریف) و منتظران ظهورش لازم است در چند زمينه فعاليت داشته باشند:
الف) بالابردن فهم و شناخت نسبت به امام و امامت، مفاهيم و آموزه‌هاي دين، مباحث مهدويت و مفاهيمي كه در رابطه با اين موضوع است؛
ب) وحدت كلمه در سايه رهبري ولي فقيه كه طبق بيان پيشوايان دين ـ از جمله امام زمان(عجل الله تعالی فرجه الشریف) ـ همه وظيفه دارند به او رجوع كنند.
ج) عمل به وظايف دين، كسب تقوا، دوري از فساد و جلوگيري از آن، امر به معروف و نهي از منكر؛
د) حضور فعال و آگاهانه تحت مديريت ولي فقيه در صحنه‌هاي مختلف اجتماعي و سياسي؛
هـ) ايجاد روحيه نشاط و تلاش در خود و جامعه و حركت به سوي سازندگي و زمينه سازي براي ظهور.
مهم‌ترین عامل برای مقابله با انواع فتنه‌ها در آخرالزمان
اکنون یادآور میشویم که مهم‌ترین عامل برای مقابله با انواع فتنه‌ها در آخرالزمان، دو چیز است:
- معرفت و شناخت امام؛ امام صادق (علیه‌السلام) میفرماید: «امام خود را بشناس؛ پس همانا زمانی که امامت را شناختی، هیچ آسیبی به تو نخواهد رسید از اینکه امر ظهور، جلو بیفتد و یا عقب بیفتد».[۴]
در روایتی دیگر میفرماید: «هر کس امام خویش را شناخت و آنگاه، پیش از آنکه صاحب‌الأمر قیام کند، از دنیا رفت، بسان کسی است که در سپاه آن حضرت حضور پیدا کرده است، نه! بلکه بسان کسی است که زیر پرچم او حاضر شده باشد».[۵]
- رجوع به عالمان؛ ائمه معصومین، تکلیف شیعه را در دوران غیبت کبرا، مشخص کردهاند. اسحاق‌بن‌یعقوب درباره تکلیف شیعیان در غیبت کبرا، از امام مهدی (علیه‌السلام) پرسید و توقیع (نامه) ذیل در پاسخ او صادر گردید: «و أما الحوادث الواقعة فارجعوا فیها إلی رواة حدیثنا فإنهم حجتی علیکم و أنا حجة الله علیهم؛ و امّا در پیشآمدهایی که برای شما رخ میدهد، باید به راویان اخبار ما (دانشمندان علوم دینی) رجوع کنید. ایشان حجت من بر شما هستند و من، حجت خدا بر آنانم».[۶]
نتیجه:
بنابر مباحث مطرح شده، مهم‌ترین راه برون‌رفت از مشکلات در زمان غیبت، شناخت امام و تبعیت از فقهای بزرگ، به‌ویژه ولی فقیه و رهبر جامعه اسلامی است. اگر این مهم، به‌صورت کامل عملی شود، فرد و جامعه، در مقابل طوفان حوادث، خطرات و فتنه‌ها محفوظ خواهند ماند.[7]
پی‌نوشت‌ها
۱. کمال‌الدین، شیخ صدوق، ج۱، ص۶۶.
۲. مهدی موعود، ص۹۵۸.
۳. کمال‌الدین، شیخ صدوق، ج۲، ص۵۲۶.
۴. ر.ک: کافی، کلینی، ج۱، ص۳۷۱
- غیبت نعمانی، ص۳۲۹، ح۲؛ اصول کافی، کلینی، ج۱، ص۳۷۱.
6. غیبت طوسی، ص۲۹۰، ح۲۴۷؛ کمال‌الدین، شیخ صدوق، ج۲، ص۴۸۳، باب
