مقدمه:
مدتی است که جریانات اخیر یمن و کشتار شیعیان در این کشور و نیز ارتباط این تحرکات با قیام یمانی که از علائم ظهور امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف) شمرده شده، ذهن شیعیان و ارادتمندان حضرت مهدی (عجل الله تعالی فرجه الشریف) را به خود جلب نموده است. نوشتار حاضر که برگزيده اي از سخنان استاد عصام العماد مي باشد، پاسخي به اين دغدغه است.لازم به ذکر است که آقاي دكتر عصام العماد که مدتها وهابي بوده و با درک عميق انحرافات آنان، شيعه گرديده است و فضل و كمال ايشان براي محافل علمي و ديني شيعه و اهل سنت روشن است، به جهت شيعه شدن و حمايت جوانمردانه از شيعيان مظلوم يمن، مورد هجوم شديد و تخريب شخصيت، از طرف وهابيت و حكومت يمن قرار گرفته است.
شيعيان يمن و رهبري جنبش آن‌ها
شيعيان در يمن به سه مذهب جعفري، زيدي و اسماعيلي تقسيم مي شوند. هم اکنون تقارب مذهبي خوبي ميان شيعيان جعفري و شيعيان زيدي برقرار است. يكي از علل به وجود آمدن اين همبستگي مذهبي، وجود شخصيت علامه حسين حوثي بوده است. قبل از شروع به فعاليت شهيد علامه حوثي، كتاب هايي از طرف شيعيان زيدي عليه شيعيان جعفري و نيز به عكس، كتاب هايي از طرف شيعيان جعفري عليه شيعيان زيدي منتشر مي شد، ولي علامه حوثي با درايت خود توانست اين تفرقه مذهبي را پايان بدهد.
در حقيقت حكومت يمن تلاش مي كرد ميان شيعيان جعفري و زيدي فتنه انگيزي كند، ولي علامه حوثي اين فتنه را خنثي كرد. پروژه وحدت آفرين علامه حوثي ميان شيعيان زيدي و جعفري در يمن، يكي از دلايل اصلي عصبانيت حكومت يمن از علامه حسين حوثي بود .
او توانست گروهي اعتقادي و نظامي را به نام گروه «جوانان مؤمن» به وجود آورد. اعضاي اين گروه، داراي ويژگي هاي اخلاقي منحصر به فردي هستند. اين خصوصيات فقط رفتارهايي سطحي و ظاهري در اين گروه نيست، بلكه تربيت علامه حسين حوثي باعث ريشه دارشدن بزرگواري هاي اخلاقي در عمق جان اين مجاهدان شده است .
ايشان شيوه تربيتي ويژه اي داشت، جوانان طرفدار خود را زير نظر داشت و از نظر تربيتي به آن‌ها توجه مي كرد. او تلاش مي نمود که طرفدارانش وقت بيهوده نداشته باشند و اوقات فراغت آن‌ها را با برنامه هاي سازنده تربيتي پر مي كرد. علامه حوثي در تبليغ ديني و سازماندهي تشكيلات جوانان مومن، از بهترين و جذاب ترين شيوه هاي تربيتي استفاده مي كرد، در نتيجه محبوبيت و عشق جوانان به ايشان در تاريخ يمن كم نظير است.
تلاش هاي رژيم يمن و عربستان، براي تخريب چهره شهيد حوثي در ميان پيروانش، تاكنون ناکام بوده و آن‌ها توفيقي نداشته اند. آنان بهترين سخنرانان و نويسندگان كشورهاي عربي را براي تأثيرگذاري بر اعضاي گروه جوانان مؤمن استخدام مي كردند و آن‌ها را شست و شوي فكري مي دادند، ولي هر چه تلاش آن‌ها بيشتر مي شد، عشق جوانان مؤمن به شهيد حوثي افزايش مي يافت. از طرف ديگر تلويزيون رسمي يمن برنامه هاي دائمي عليه اين جريان داشته و دارد، ولي تاکنون نتوانسته محبوبيت اين جريان را در ميان مردم يمن كم كند .
علامه حوثي توانست تمامي جنبه هاي سياسي، اجتماعي، فرهنگي و ديني در تربيت هواداران خود مَد نظر داشته باشد. او تعاليم قرآن را محور حركت تربيتي همه جانبه خود قرار داده بود. همچنين بر اساس مباني مكتب اهل بيت(عليهم السلام) جوانان را تربيت مي کرد . او بر بيداري و بصيرت سياسي تأكيد بسيار داشت. تلاش آقاي حوثي اين بود كه جوانان مؤمن گرايش و موضع گيري متحد در مسائل مختلف داشته باشند و در يك مسير مشخص حركت كنند .
تأثير شهادت علامه حوثي در يمن
شهادت علامه حسين حوثي در جامعه يمن تأثير بسيار عميقي داشت. شايد اگر شهيد حوثي تا امروز زنده بود، به اندازه شهادتش نمي توانست در جامعه يمن تأثيرگذار باشد.
سخنراني هاي وي كه به شكل جزوه هاي متعدد منتشر شده بود، بعد از شهادت او در ميان مردم يمن دست به دست مي شد .
برخي شخصيت هاي بزرگ يمن از رييس جمهور يمن درخواست كردند که جسد شهيد حسين الحوثي را به مردم صعده تحويل دهد. رييس جمهور در پاسخ گفته بود: آيا قصد داريد براي همه مردم يمن حرم مقدسي بسازيد؟ بعد از گذشت سال ها از شهادت علامه حوثي، هنوز جسد ايشان، به خانواده اش تحويل داده نشده است .
آينده شيعيان يمن
شش جنگ ايجاد شده در يمن، نه تنها جوانان مؤمن و مبارز را از مقاومت خسته نكرده است، بلكه علاقمندي و عمق انديشه هاي اين متفكر جهان اسلام را در بين جوانان بيشتر کرده است . در حقيقت در يمن بيداري وسيع و بزرگي شكل گرفته است. اگر اين بيداري اسلامي به وجود نمي آمد، حكومت عربستان به شيعيان يمن حمله نمي كرد. به بركت جنبش اسلامي پديد آمده توسط علامه حوثي، مردم گروه گروه به مذهب تشيع وارد مي شوند، چنان كه بسياري از مردم يمن كه با شيعه آشنا نبودند، با استفاده از آثار علامه حوثي، شيعه را شناختند، چون وي حقايق و ويژگي هاي تشيع را به زباني تأثيرگذار و جذّاب مطرح كرده است.
نتايج جنگ عليه شيعيان يمن
جنگ عربستان و حكومت يمن عليه شيعيان، تاكنون به دلايل زير به نفع تشيع بوده است:
الف) بسياري از شيعيان فقط انتساب ظاهري به تشيع داشتند و شيعه شناسنامه اي بودند، حتي برخي از آن‌ها، اعتقاداتي مخالف تشيع پيدا كرده بودند، ولي اين جنگ باعث بازيابي هويّت شيعه در يمن شد .
ب) اين جنگ، شيعيان را وارد معادله سياسي يمن كرد، تا جايي كه حكومت يمن از شيعيان درخواست مي كند حزبي سياسي تشكيل دهند، در حالي كه قبل از جنگ، حكومت يمن، وجود شيعيان را به رسميّت نمي شناخت.
ج) اين جنگ به شيعيان جرأت داد تا محبّت خود را به اهل بيت(عليهم السلام) رسماً اعلام كنند، در حالي كه پيش از اين جنگ، شيعيان مي ترسيدند خود را به مذهب اهل بيت منتسب كنند.
د) پيروزي هاي بزرگي كه شيعيان در جنگ عليه حكومت يمن و عربستان به دست آوردند، به شيعيان يمن قداست بخشيده است. بسياري از پيروان مذاهب اسلامي ديگر، درباره علل مقاومت تعداد اندكي از شيعيان در مقابل ارتش مسلح يمن و عربستان تحقيق مي كنند. اين جنگ در قلب دشمنان مكتب اهل بيت در يمن، ترس و رعب افكنده است، چنان كه قلوب پيروان اهل بيت در يمن را شاد كرده است.
نگاه شيعيان عربستان به جنبش حوثي در يمن
شيعيان در همه جاي دنيا، اهل بيت را دوست دارند؛ به همين جهت شيعيان جهان به شكل عمومي و شيعيان عربستان به شكل خاص طرفدار حوثي ها هستند، به ويژه كه دو مسأله وجود دارد كه باعث نزديك تر شدن شيعيان عربستان به حوثي ها مي شود: اول همسايگي حوثي ها با عربستان و دوم تشابه در مظلوميّت است. حكومت عربستان پيش از ستمگري عليه حوثي ها، شيعيان عربستان را مورد ظلم قرار داده است. مسلماً فقط مظلوم است كه مي تواند حال مظلوم را درك كند.
خواسته اصلي شيعيان يمن
شيعيان در يمن از هستي و هويت و حق حيات خود دفاع مي كنند. حكومت يمن قصد دارد شيعيان را از بين ببرد، از اين رو كتاب هايشان را مي سوزاند، مساجدشان را ويران مي كند، شخصيت هايشان را تخريب مي كند، به شخصيت امام علي(عليه السلام) و امام حسين(عليه السلام) توهين مي كند... كتاب نهج البلاغه و صحيفه سجاديه را ممنوع كرده است، مراسم عيد غدير و مراسم عاشورا را ممنوع نموده است.
حكومت يمن همانند حكومت بعثي صدام در عراق با شيعيان رفتار مي كند. صدام معتقد بود كه نيازي به شيعيان در عراق ندارد، امروز هم علي عبدالله صالح معتقد است که شيعيان در يمن جايي ندارند. حكومت يمن و عربستان هر دو براي محو تشيع در يمن دست به دست هم داده اند. حوثي ها از زندگي خود، ناموس و فرزندان و اموالشان دفاع مي كنند. آن‌ها مي خواهند حق حيات داشته باشند و معتقدند اگر مقاومت نكنند همگي از بين خواهند رفت.
نقش انقلاب اسلامي در جنبش شيعيان يمن
بدون شك انقلاب اسلامي ايران، باعث به وجود آمدن بيداري اسلامي در جهان اسلام شده است، هم در ميان شيعيان و هم در ميان اهل سنّت. طبيعي است كه شيعيان يمن هم تحت تأثير انقلاب اسلامي قرار بگيرند. ولي اين تأثيرپذيري فكري از انقلاب اسلامي تنها منحصر به شيعيان يمن نيست، بلكه بسياري از عالمان اهل سنّت نيز از انقلاب اسلامي تأثير گرفته اند. بسياري از رهبران فكري اهل سنّت در جهان اسلام، مانند شيخ محمد غزالي، ابوالاعلي مودودي، راشد غنوشي، حسن ترابي را ديده ايم كه از انقلاب اسلامي متأثر شده و از آن دفاع كرده اند.
متأسفانه حكومت يمن و عربستان ميان تأثيرپذيري فكري از انقلاب و مسأله دريافت كمك هاي نظامي از ايران خلط كرده اند. جهان انديشه از دنياي ارتباطات نظامي فاصله دارد. عجيب اين است كه حكومت عربستان با بمب هاي فسفري كه استفاده از آن در قوانين بين المللي جنگي ممنوع است، شيعيان يمن را بمباران مي كند، و به صورت علني وارد يمن شده است، ولي با اين حال ايران را به دخالت در مسائل يمن متهم مي كند.
علت اصلي جنگ با شيعيان يمن
رييس جمهور مصر، حُسني مبارك قبل از جنگ يمن، درباره هلال شيعه و خطر رشد شيعيان براي خاورميانه سخن گفته است. بسياري از رهبران سياسي از بيداري شيعيان در كشورهاي عربي و غيرعربي داد سخن داده اند. دكتر يوسف قرضاوي از حركت تبشيري شيعه و جنبش تحوّل به مذهب شيعه در جهان سخن گفته است. با توجه به همسايه بودن يمن با عربستان كه مركز اصلي وهابيّت به شمار مي آيد، اين جنگ به عنوان جنگي پيشگيرانه براي محاصره تشيع در يمن آغاز شد. به تعبير آن‌ها و تصريح رهبران ارتش يمن و عربستان، تشيع ابتدا يمن و سپس عربستان را مي بلعد! پس، قبل از اين اتفاق بايد آن‌ها را قتل عام كرد!
اين جنگ، عليه مذهب و طايفه شيعه به راه افتاده است و هرچند ريشه هاي سياسي دارد، ولي علل سياسي آن درجه دوم است. البته نبايد فراموش كنيم که عربستان در جنگ خود عليه شيعيان يمن، شيعيان را به ايران ربط مي دهد. هدف عربستان اين است كه ذهن مردم را از خطر آمريكا و اسرائيل منحرف كرده و دشمني خيالي براي آنان بسازد. عربستان خطر ايران را جايگزين خطر آمريكا و ا سرائيل كرده است و مي خواهد جنگ را از مبارزه با آمريكا در خاورميانه به جنگ ميان شيعيان و اهل سنّت بكشاند.
ارتباط قيام شيعيان يمن با قيام يماني در آستانه ظهور
همان طور كه مطلع هستيد روايات بسيار موثقي درباره قيام يك رهبر شيعه يمني در آخر الزمان وجود دارد كه با جنبش ايرانيان نيز هماهنگ خواهد بود. از سوي ديگر مي دانيم كه حوثي ها تنها گروه شيعه اثناعشري در يمن هستند كه به انقلاب ايران نيز اعتقاد دارند. با توجه به دو موضوع فوق، حال سؤال اين است که آيا اين امكان وجود دارد كه يماني موعود از ميان همين حوثي ها باشد؟ يا شيعيان ديگري از درون حوادث جاري سر برخواهند آورد كه يماني موعود، رهبر آنان خواهد بود؟
براي پاسخ به اين سؤال، بايد گفت: در حقيقت مسأله تشخيص مصداق در مورد يماني كه زمينه ساز ظهور حضرت مهدي (عجل الله تعالي فرجه الشريف) است و در روايات به او وعده داده شده و اين كه آيا يماني در ميان حوثيان هست يا نه، جزو امور غيبي است. ما نمي توانيم به شكل قطعي اين مسأله را اثبات يا رد كنيم. البته مي توانيم به قانون مهمي اشاره نماييم كه بايد هميشه در نظر داشته باشيم. اين كه ما پيرو اهل بيت(عليهم السلام) هستيم و به همين جهت بايد جنبش هاي پديد آمده در ايران، عربستان، عراق و يمن را به شكل ويژه مورد توجه قرار دهيم، چون حركت حضرت مهدي(عجل الله تعالي فرجه الشريف) و ياوران اصلي ايشان در ايران، يمن، عراق و عربستان هستند. همين مسأله باعث مي شود تا به جنبش حوثي توجه کنيم.
جنبش حوثي در منطقه اي استراتژيك قرار دارد كه در دوران ظهور، محور برخي تحولات خواهد بود. بنابراين نمي توانيم به اين جنبش به چشم حركات ديگر شيعيان مثلاً در ليبي يا فرانسه بنگريم. شكي نيست كه جنبش حوثي، جنبشي پربركت و ياري شده از جانب خداست، ولي اين دليل، كافي نيست كه ادعا كنيم يماني در اين مجموعه قرار دارد.
نقش جمهوري اسلامي در ارتباط با شيعيان يمن
فشارهاي شديدي عليه جمهوري اسلامي ايران در سطح بين الملل وجود دارد. البته رسانه هاي بين المللي ايران به شكل رسمي و علني مظلوميت شيعيان يمن را مطرح مي‌كند. به همين دليل هم عربستان و مصر پخش برنامه هاي شبكه العالم را از ماهواره‌هاي «عرب ست و نيل ست» قطع كرده اند، چون شبكه العالم ـ که متعلق به ايران است ـ زبان مظلوميت شيعيان يمن است. جالب اين كه اين تصميم تقريباً سه روز قبل از هجوم عربستان عليه شيعيان يمن اجرايي شد.[1]
معرفي منابع معتبر براي شناسايي شيعيان يمن
مجموعه هاي از شيعيان در يمن فعال هستند كه بيانيه هاي زيادي در دفاع از شيعيان جعفري و شيعيان زيدي صادر كرده اند، مانند: الرابطه الجعفريه و جمعية علماء الجعفريه. برخي سايت ها نيز مظلوميت شيعيان يمن را منتشر مي كنند، مانند سايت «المنبر نت»، تالار گفت وگوي مجالس آل محمد صلي الله عليه و آله، سايت «حضرموت» و سايت «صعده آنلاين»
نتیجه:
یکی از علل به وجود آمدن همبستگی مذهبی میان شیعیان یمن و از میان برداشته شدن اختلافات، متأثر از وجود شخصیت علامه حوثی و روشنگری های این شهید بزرگوار که تعالیم الهی و قرآن کریم را محور حرکت تربیتی و اخلاقی همه جانبه خویش قرار داده بود بیان گردید. اما بین جریانات اخیر یمن و کشتار شیعیان در این کشور و نیز ارتباط این تحرکات با قیام یمانی که در روایات از علائم ظهور امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف) شمرده شده است، ارتباط قطعی اثبات نمی شود، و باید گفت که جزو امور غیبی است. اما با توجه به این که حركت حضرت مهدي(عجل الله تعالی فرجه الشریف) و ياوران اصلي ايشان در ايران، يمن، عراق و عربستان هستند. همين مسأله باعث مي شود تا جنبش حوثي مورد توجه قرار گیرد.
پی‌نوشت:
[1]. پايگاه اينترنتي مؤسسه گفتگوي ديني. www.alhiwaraldini.com
