مراد از نايب امام(علیه السلام) كسي است كه در زمان غيبت آن وجود مقدس، از طرف او سرپرستي جامعه شيعه را بر عهده دارد. نايبان به دو گروه تقسيم مي‌شوند: 1. نايب خاص: فردي است كه به طور مشخص و معين از طرف امام معرفي مي‌شود. 2. نايب عام: فردي است كه به طور مشخص و معين از سوي امام معرفي نشده است؛ بلكه داراي صفات و ويژگي‌هايي است كه يك نايب بايد داشته باشد (اين ويژگي‌ها، علاوه بر اين‌كه عقل بدان‌ها اشاره دارد، در روايات نيز به آن‌ها اشاره شده است).