خلاصه‌اي از زندگي امام مهدي (عج)  را تشريح كنيد؟ آخرين امام شيعيان و دوازدهمين جانشين رسول خدا6 در سپيده دم جمعه، نيمه شعبان سال 255 ق در سامرا ـ يكي از شهر‌هاي عراق ـ ديده به جهان گشود. پدر گرامي او، پيشواي يازدهم امام حسن عسكري7 و مادر بزرگوار آن حضرت بانويي شايسته به نام «نرجس» بود. نام و كنيه امام زمان4 همان نام و كنيه پيامبر اسلام6 است و لقب‌هاي مشهور آن حضرت عبارت است از: مهدي (هدايت شده‌اي كه مردم را به حق مي‌خواند)، قائم (قيام براي حق مي‌كند)، منتظر (همه، در انتظار مقدم اويند)، بقية الله (باقي مانده حجت‌هاي خدا و آخرين ذخيره او)، صاحب الزمان و وليّ عصر (حاكم و فرمانرواي يگانه زمان). با توجه به اين‌كه فرمانروايان ستمگر عباسي به دنبال قتل آن بزرگوار بودند، لذا ولادت آن حضرت پنهاني بود. حتي نزديكان امام عسكري7 نيز از ولادت او بي‌اطلاع بودند. حكيمه خاتون (عمه بزرگوار امام يازدهم) كه بزرگ بانوان حرم اهل‌بيت: بود نيز در شب نيمه شعبان و چند ساعت پيش از ولادت، از واقع شدن اين امر بزرگ آگاه شد و اين، بدان سبب بود كه اثر حمل و نشانه بارداري در نرجس خاتون، به قدرت خدا، ديده نمي‌شد. در روايات، شمايل و اوصاف حضرت مهدي4 بيان شده است از جمله: چهره‌اي گندمگون، پيشاني بلند، ابروان هلالي، چشمان سياه و درشت و… او اهل عبادت و شب زنده‌داري، زهد و پارسايي، صبر و بردباري، عدالت و نيكوكاري و… است. زندگي آن حضرت شامل سه دوره پرفراز و نشيب است: دوران اختفا: زندگي پنهاني آن حضرت كه از آغاز ولادت تا شهادت پدر را شامل مي‌شود. در اين دوران امام حسن عسكري7 با نوشتن نامه و دادن عقيقه، نزديكان و خواص را از ولادت امام مهدي4 آگاه كرد. [1] در اين دوره، برخي افراد، به ديدار امام زمان4 موفق شدند. محمد بن عثمان كه يكي از بزرگان شيعه است، مي‌گويد: چهل نفر از شيعيان، نزد امام يازدهم گرد آمديم. آن حضرت، فرزندش را به ما نشان داد و فرمود: «پس از من اين، امام شما و جانشين من است. از او فرمان ببريد و بعد از من، در دين خود پراكنده نشويد كه هلاك مي‌شويد».[2] دوران غيبت: اين زمان، از هنگام شهادت امام يازدهم7 شروع مي‌شود و تا ظهور ادامه دارد. علت غيبت آن حضرت، به روشني معلوم نيست؛ ولي از حكمت‌هاي آن، نجات از قتل و امتحان مردم است. غيبت آن حضرت دو مرحله دارد: الف. غيبت كوتاه مدت (صغرا) كه از سال 260 (هنگام شهادت امام يازدهم7) تا سال 329 يعني حدود هفتاد سال طول كشيد. مهم‌ترين ويژگي اين دوره، آن است كه مردم، از طريق نايبان خاص، يعني عثمان بن سعيد عمري، محمد بن عثمان بن سعيد عمري، حسين بن روح و علي بن محمد سمري، با امام مهدي4 در ارتباط بودند و به وسيله آنان، سؤالات خود را مي‌پرسيدند و پيام‌ها و پاسخ‌هاي حضرت را دريافت مي‌كردند. در اين دوره نيز برخي از ارادتمندان، موفق به ديدار حضرت شدند. ب. غيبت بلند مدت (كبرا): در آخرين روز‌هاي عمر نايب چهارم، امام زمان4 در نامه‌اي خطاب به او، خبر رحلت او را تا شش روز ديگر اعلام مي‌كند. امام، از او مي‌خواهد كه ديگر فردي را به عنوان نايب خاص معرفي نكند. بدين گونه دوران غيبت كبرا شروع شد. امام، در اين دوره، عالمان و فقيهان را به عنوان نايبان عام به مردم معرفي كرد و از آنان خواست كه در امور خود به عالمان رجوع كنند. [3] البته بايد توجه داشت هر چند امام در پرده غيبت قرار دارد؛ مردم همچنان از شمع وجود او بهره مي‌برند. در روايت مشهور از پيامبر6.[4] و خود حضرت مهدي [5]7 «امام غايب» به خورشيد پشت ابر تشبيه شده است كه مردم از آن بهره مي‌برند. در اين دوران پرفراز و نشيب، مردم بايد در انتظار مقدم او باشند و به وظيفه يك منتظر واقعي عمل كنند و براي ظهور، زمينه‌سازي بكنند. در اين دوران برخي نيز موفق به ديدار آن عزيز شدند كه نمونه آن، تشرف حاج علي بغدادي است كه در كتاب مفاتيح الجنان ذكر شده است. دوران ظهور: اين دوره، از ظهور حضرت تا رحلت ايشان را شامل مي‌شود. پس از آن كه شرايط ظهور فراهم گشت و علايم ظهور؛ مانند خروج سفياني و نداي آسماني پديدار شد، آن يگانة دوران، در مكه ظاهر مي‌شود و همراه ياران، در مسجد الحرام، ظهور خود را اعلام مي‌دارد. پس از سيطره بر مكه و اصلاح امور، به طرف مدينه و ساير نقاط به حركت در مي‌آيد و با پاكسازي جهان از ظلم و شرك، عدل و دين را بر اين زمين خسته از سياهي مي‌گستراند. در اين دوران است كه زمين، خرم و آباد مي‌گردد و بركاتش را به مردم ارزاني مي‌دارد. [1] . كمال الدين، ج2، ب 42، ح10. [2] . همان، ب43، ح2. [3] . همان، ب45، ح45. [4] . همان، باب23، ح3. [5] . همان،ب45، ح4.