انتظار، چشم به راه بودن و به معناي دقيقتر، اميد به آيندة روشن است. وقتي انسان، آينده را روشن و زيبا ببيند، سعي ميكند به سوي آن رفته، آن را نزديك و نزديكتر كند؛ زيرا انتظار، تنها يك حالت دروني نيست؛ بلكه در انسان ايجاد حركت و نشاط ميكند. انتظار، به جامعه هویت میبخشد؛ از اين رو در روايات، انتظار، بهترين عمل شناخته شده است. در حدیثی نبوی آمده است: أفضل اعمال أمتي انتظار الفرج؛ برترين كارهاي امت من انتظار فرج است. [1] به ویژه انتظار امام زمان (علیه السلام) که به تقويت بنيانهاي فكري و اعتقادي جامعة منتظر ميانجامد. بررسی انتظار و جامعه منتظر نشان میدهد، ویژگیهای مهم جامعه منتظر عبارتند از: وحدت و همدلي جامعه منتظر، در حرکت به سوي هدف خویش، متحد و هماهنگ با امام خویش پیش میرود؛ چرا که راز موفقیت جامعه در رسیدن به سعادت و خوشبختی، همراهی و همیاری با امام خویش است. در کلامی از امام زمان آمده است: ولو أن أشیاعنا وفقهم الله لطاعته علی اجتماع من القلوب فی الوفاء بالعهد علیهم لما تأخر عنهم الیمن بلقائنا؛ و اگر شيعيان ما، كه خدا ايشان را به اطاعتش موفق فرمايد، در وفاي به عهدِ بر عهده ايشان يكدل ميبودند توفيق ديدار ما، از آنها تأخير نميافتاد. طبق این حدیث، چنانچه جامعه منتظر، راه وحدت و یکدلی را در وفای به عهد امام خویش، پیش گیرد، به فیض حضور امام زمان نايل خواهد شد. [2] مقابله با بدعتها جامعه منتظر، مقابل بدعتها و انحرافها در دين و رواج منكرات، موضع ميگيرد. در حركتهاي جمعي، مقابل آنها ايستادگي كرده، مانع رشد جريانات انحرافي و بدعتها ميشود. بيزاري از دشمنان اهل بيت(علیهم السلام) شناخت امام و پيروي و الگو گيري از او، سبب آشكار شدن زيباييهاي اخلاقي ميشود. در حدیثی از پیامبر(صل الله علیه و اله و سلم) آمده است: خوشا به حال آنكه قائم خاندان مرا درك كند، در حالي كه پيش از دوران قيام به او و امامان قبل از او اقتدا كرده، از دشمنان ايشان، اعلام بيزاري كرده باشد. آنان دوستان و همراهان من و گراميترين امت من نزد من هستند. [3] داشتن اخلاق نيكو به همین لحاظ جامعه منتظر، براي هماهنگی با ا مام زمان (علیه السلام)در اهتمام به رعایت محاسن اخلاق، همة تلاش وکوشش خود را به کار میگیرد. در حدیثی از امام صادق (علیه السلام)آمده است. من سرّه أن يكون من أصحاب القائم فلينتظر و ليعمل بالورع و محاسن الأخلاق و هو منتظر؛ [4] هر كس دوست دارد از ياران حضرت قائم(علیه السلام) باشد، بايد منتظر باشد و در حال انتظار به پرهيزگاري و اخلاق نيكو رفتار نمايد. بينش و بصیرت دربارة زمانه روشن بيني و آگاهي جامعه از محيط پيرامون خود براي انتظاري سازنده، يك ضرورت است؛ چرا كه دوران غيبت، چالشهايي در پيش دارد كه بيتوجهي و غفلت از آنها به مثابه استقبال از خطر و پيروي از مدعيان دروغين وگرایش به عرفانهای کاذب و لغزش در مسیر حقیقت است. شناخت زمان و موقعیت به ويژه از بعد سياسي- اجتماعي براي جامعه منتظر، از اهميت زيادي برخوردار است، چرا كه اين شناخت، به نجات جامعه از فتنههاي عصر غيبت كمك كرده، زمينه مقابله و مبارزه با مدعيان دروغين را فراهم ميكند. در حديثي از امام صادق(علیه السلام) آمده است: العالم بزمانه لاتهجم عليه اللّوابس؛ [5] آنكس كه از وضع زمان خود آگاه است، مورد هجوم «شبهات» قرار نميگيرد. [1] . بحار الانوار، ج52، ص122. [2] . احتجاج، ج2، ص656. [3] . كمالالدين، ج1، ص535. [4] . غيبت نعماني، ص207. [5] . تحف العقول، ص356؛ بحارالانوار، ج75، ص270.
